Dönüşümde yeni bir çağ

Almanya, Avrupa Birliği'ne göre beş yıl daha erken olmak üzere 2045 yılına kadar iklim nötr olmak istiyor. Bu iddialı hedef için enerji tedarikinin temel bir dönüşüme ihtiyacı var çünkü en fazla sera gazı emisyonu burada oluşuyor. Her alanda nispeten kısa bir süre içinde birçok şeyin yapılması gerekiyor: Günümüzde hâlâ hakimliğini koruyan kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların yenilenebilir enerjiler ile ikame edilmesi gerekiyor. Örn. yanmalı motora sahip araçlar elektrikli araçlar ile, kalorifer kazanları ve kombiler ısıtma pompaları ya da diğer sürdürülebilir ısıtma sistemleri ile. Enerji verimliliği konusunda, yani elektriğin ve ısının tasarruflu kullanımında henüz yapılacak çok şey var.

Ukrayna'ya karşı yürütülen Rus taarruz savaşının etkileri, enerji dönüşümü projesini bilhassa büyük meydan okumalarla yüz yüze bıraktı. Agora Energiewende araştırma merkezinin güncel bir analizi durumu "2022 Enerji yılına hakim oldular" şeklinde özetliyor. Tedarik güvenliği son derece gerekliydi. Olası bir gaz yokluğunu dengelemek amacıyla faaliyeti durdurulan termik santraller tekrar çalışmaya başladı. Birçok endüstriyel işletme pahalı doğalgazı tercih etmemek için ağırlıklı olarak petrol kullanıyor. Bu sayede Almanya rahatlıkla enerji krizinin üstesinden gelebildi. Fakat aynı zamanda fazladan sera gazları oluştu, çünkü kömür ve yağ gaza kıyasla daha fazla emisyona neden oluyor.

Tüketim 1990'dan bu yana en düşük seviyede

Bilanço bu nedenle karmadır. Olumlu açıdan bakıldığında: Endüstride ve hanelerde ciddi oranda enerji tasarrufu sağlandı. Toplam tüketim yaklaşık yüzde beş oranında azalarak, Almanya'nın birleşmesinden bu yana en düşük seviyeye düştü. Federal Ağ Ajansı verilerine göre gaz tüketiminde de yüzde 14 oranında azalma söz konusu oldu. Ancak kömürün ve petrolün geri gelmesi Alman iklim hedeflerini daha iddialı hale getiriyor. 2022 yılında hedeflerin ötesinde beş milyon ton aşırı CO₂ salınımı olmuştur. 1990 yılına kıyasla yüzde 40'lık azaltma hedefi bu nedenle kıl payı kaçırıldı. 2030 yılına kadar yüzde 65'lik hedefe odaklanıldı.

Yenilenebilir enerjiler sektöründe 2022 yılında bir rekor gerçekleşmiştir. Neredeyse yüzde 48'lik bir kapasiteyle Almanya'ya ait enerji tüketiminin yarısını karşıladılar. Ancak pik değerin yaşanmasına özellikle elverişli bir hava durumu neden oldu: Çok fazla rüzgar ve daha öncesinde hiç olmadığı kadar güneşli saatler vardı. Bu nedenle Alman Ekonomi Araştırma Enstitüsü'nden enerji alanında iktisatçı Claudia Kemfert, "Yenilenebilir enerjileri yaygınlaştırma hızını ciddi derecede artırmamız gerekiyor" diyor. Kemfert hatta Ukrayna'daki savaşın neticesinde güncel enerji krizinin "gerçek bir enerji dönüşümü takviyesi" haline gelebileceğine inanıyor. Çünkü yeşil enerjiler sadece fosil enerji kaynakları bağımlılığını azaltma ile sera gazlarının tasarrufuna yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda fiyat düşürücü etki yaratıyorlar. Yeşil enerjiler olmasaydı 2022'deki elektrik fiyatları daha da yüksek olacaktı.

Eyalet sınırlarının yüzde ikisi

Enerji dönüşümünü hızlandırmak amacıyla Federal Hükûmet 2022 yılında yeni yasal düzenlemelere imza atmıştır. Buradaki en önemli nokta gelecekte artık yenilenebilir enerji kullanımının "öncelikli kamu yararına olması ve kamu güvenliğine hizmet etmesi"dir. Bu sayede çoktan yol yapımı veya açık ocak kömür madenciliğinde olduğu gibi, projelerin planlanma ve onaylama süreçleri daha hızlı bir prosedürün önünü açmaktadır. Bunun yanı sıra eyalet sınırlarının ortalama yüzde ikisinin gelecekte rüzgar enerjisi projelerine tahsis edilmesi öngörülüyor.

Eşzamanlı olarak rüzgar ve güneş enerjisine yönelik yaygınlaşma hedeflerinin çıtası önemli derecede yükseltildi. 2030 yılına kadar Almanya'daki elektriğin en az yüzde 80'inin yenilenebilir enerji kaynaklı olması amaçlanıyor. Hedef daha önce yüzde 65'ti. Bu hedef artışı bilhassa iddialı. Hedefler doğrultusunda on yılın sonuna kadar en az 15 milyon elektrikli aracın sokaklarda dolaşması ve altı milyon ısı pompası sisteminin donatılması halinde elektrik tüketiminin üçte bir oranında artması beklenmektedir.

Kömürden çıkış süreci erkene çekiliyor

Kömürden çıkışın da daha hızlı gerçekleşmesi bekleniyor. Enerji şirketi RWE ile yapılan bir anlaşma uyarınca bu tarih 2030 yılına çekilecek ve bu sayede planlanandan sekiz yıl önce gerçekleşecek. Nükleer enerji kullanımını durdurma konusu, elektrik tedarikini güvence altına almak amacıyla 2023 yılı baharına ertelenmiştir. Aslında halihazırda 2022 yılında son atom santrallerinin durdurulması öngörülüyordu.

İçinde bulunduğumuz enerji krizi bu nedenle enerji dönüşümü için fırsat haline gelebilir. Buna dair belirtiler şimdiden görülmeye başlandı. Bu nedenle güneş enerjisi sistemleri, elektrikli araçlar ve ısıtma pompaları arzında patlama yaşanıyor. Enerji dönüşümü teknolojilerine duyulan ilgi şirketlerin yanı sıra toplum arasında da hızla artmıştır. 15 yıl önce dibi gören yenilenebilir enerji alanındaki istihdam sayısı kendini toparlandı ve şu anda 350.000 civarında seyrediyor. Agora Energiewende bu nedenle olumlu bir neticeye varıyor: "2022 yılı iklim nötrlüğe dönüşüm için yeni bir çağı başlatmıştır."

© www.deutschland.de