Tür çeşitliliğinin kurtarılması

15. BM Biyolojik Çeşitlilik Konferansı COP15 (Taraflar Konferansı) Kanada’nın Montreal kentinde 7 Aralık 2022 tarihinde başlıyor. BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin (CBD) 196 üye ülkesinin bir araya geleceği konferansın 19 Aralık’a sona ermesi planlanıyor.

Tür çeşitliliği neden önemli?

Gıda, yapı malzemeleri, enerji, ilaçlar... İnsanlığın varlığını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu her şey doğadan geliyor. Bilimde bu, ekosistem hizmetleri olarak adlandırılıyor. Söz konusu hizmetler arasında, ilgili alanlarda doğrudan doğadan elde edilen ürünlerin yanı sıra gibi bitkilerin tozlaşması, karbondioksitin depolanması ya da oksijen üretimi gibi süreçler de yer alıyor.

Biyolojik Çeşitlilik Konferansı neden önemli?

Biyolojik çeşitlilikte yaşanan kayıp çok yüksek. BM’nin verdiği bilgiye göre bugün bir milyon tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu da yok olma hızının, biyolojik çeşitliliğin doğal bir şekilde azalmasını 100 kat aştığı anlamına geliyor. Bu durum insanlığın geçim kaynakları için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bazı türlerde yaşanan kayıpların sonuçları bu konuda uzmanlık bilgisine sahip olmayanlar için bile son derece açık; örneğin arılar olmadan birçok bitkinin tozlanmasının ve meyve vermesinin mümkün olmayışı. Her tür kendi ekosisteminde bir role sahip. Bu bağlamda COP15’in belirlediği hedef: türlerin yok oluşunu durdurmak.

Tropikal ormanlar ve koruma altındaki doğal alanlar bu bağlamda ne kadar önemli?

Tropikal ormanlar tam anlamıyla biyolojik çeşitlilik hazineleri, zira tüm türlerin yaklaşık dörtte üçü buralarda yaşıyor. Öte yandan türlerin önemli bir kısmı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya; örneğin tropik ormanlardaki bitki türlerinin neredeyse yarısı tehlike altında. Ormanlara yönelik en büyük tehlike tarımdan geliyor. Tam da bu yüzden koruma altındaki doğal alanlar çok önemli. Zira bu alanların insanlar tarafından kullanımı belli düzenlemeler çerçevesinde gerçekleşiyor, böylece doğa korunmuş ve kendini yenileme fırsatı bulmuş oluyor. Bu durum, sadece tropik bölgelerde değil, yeryüzündeki koruma altındaki tüm doğal alanlar için de geçerli.

COP15 Biyolojik Çeşitlilik Konferansı’ndan neler bekleniyor?

2015’te Paris’te düzenlenen BM İklim Değişikliği Konferansı’na benzer şekilde, COP15’in de bir dönüm noktası oluşturması amaçlanıyor. Genel hedef, dört uzun vadeli hedefin 2050 yılına, 20 kısa vadeli hedefin de 2030 yılına kadar üstlenilmesi. Konferansın belki de en önemli hedefiyse “30x30” olarak adlandırılan, 2030 yılına kadar yeryüzünün yüzde 30’unun koruma altına alınması hedefi. Taraf devletlerinin bu hedef üzerinde anlaşmaya varmaları halinde, finansman konusunun da açıklığa kavuşturulması gerekiyor.

Almanya’nın bu bağlamdaki yaklaşımı nasıl?

Almanya “30x30” hedefini destekliyor: Başbakan Olaf Scholz 2022 Eylülü’nde düzenlenen New York’taki BM Genel Kurulu’nda Almanya’nın 2025’ten itibaren her yıl bu amaç için 1,5 milyar Avro ayıracağını açıkladı. Bu tutar önceki tutarın iki kat daha fazlası.

Biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda Almanya hem ulusal hem de uluslararası düzeyde halihazırda son derece etkin. Bunun en önemli örneği, Almanya’nın girişimiyle kurulmuş olan ve dünya genelinde koruma altındaki doğal alanların finansmanını destekleyen “Legacy Landscapes Funds” (LLF) fonu. Alman Kalkınma Bankası KfW’nin 2020 yılında Alman hükümeti adına kurduğu fon, Almanya’nın COP25’e sunduğu somut bir katkı. LLF’in görevi: Dünyanın biyolojik çeşitlilik açısından zengin ancak gelir açısından fakir bölgelerinde mümkün olduğunca çok türün korunması. Bununla bağlantılı olarak da fonun hedefi: Dünya çapında en az 30 koruma alanını uzun vadede yılda birer milyon dolarla desteklemek.

COP15 Biyolojik Çeşitlilik Konferansı hakkında daha çok bilgilenmek mi istiyorsun? Detaylı bilgiyi burada bulabilirsin.

© www.deutschland.de