Koyunla kili takas et – “Catan Yerleşimcileri”nin 30 yılı

Almanya’dan çıkan ve dünyayı fetheden kutu oyunları mı? Birkaç tane olsa da en çok bilineni herhalde çoğunlukla sadece “Catan” da denilen “Catan Yerleşimcileri”. Bu oyun; oyuncuların hammadde topladığı, bunların ticaretini yaptığı ve hayali bir adayı kolonileştirdiği stratejik bir grup oyunu.

Oyun 1995 yılında piyasaya sürülmesinden bu yana 100’den fazla ülkede 45 milyonun üzerinde satıldı. Böylece sadece en başarılı “made in Germany” oyunlarından biri olmakla kalmadı, aynı zamanda oyun masalarında uluslararası bir klasik haline geldi ve 2025’te 30. doğum gününü kutluyor.

Oyunun  bu kadar popüler olmasında şaşılacak birşey yok. Catan bir bakıma masa oyunlarının Almanya’sı: verimliliğe ve altyapının sürekli iyileştirilmesine odaklanan bir oyun. Bir pazar akşamı bir paylaşımlı dairenin mutfağında “Hırsızın yerini değiştirme” hamlesiyle arkadaşların arasının nasıl açıldığını bir kez tecrübe edenler şunu iyi bilir: Bu oyun salt eğlenceden daha fazlası. Birinin içinde gizlendiğini hiç bilmediğiniz karakterleri gün yüzüne çıkarıyor: açgözlü kil baronu, uzlaşmaz kereste diplomatı, hileci koyun çobanı ya da cimri maden işçisi. Bu oyunda arkadaşlarla pazarlık yapmanın, en az bir AB zirvesindeki müzakere görüşmeleri kadar tuzaklarla dolu olabildiğini öğreniyorsunuz.

Belki de Catan’ı bu kadar cazip kılan bir strateji, şans ve diplomasi karışımına sahip olmasıdır. Ya da insan gerçek hayattaki gibi, sürekli olarak o anda kimsenin sahip olmadığı şeye ihtiyaç duyması: “Birinde koyun var mıydı?” cümlesi otuz yıldır Catan hayranlarının oturma odalarında duyulan klasik bir cümle. Bu arada Catan’ın artık bir uzay versiyonu da dahil olmak üzere çok çeşitli sürümlerinin çıkmış olması pek de şaşırtıcı değil. 

Yani: Yürekten tebrikler yerleşimciler! Çok daha fazla alışveriş ticaretinin, kilometrelerce uzunluğunda yolların ve evdeki oyun masasında kriz zirvelerinin olduğu nice 30 yıllar dileriz. Ve hiçbir zaman unutmayın: Buğday ve madenle en basit köy bile işlerin tıkırında gittiği bir şehre dönüşür!