Geleceğin modeli kooperatifler
Kooperatifler Almanya’da köklü bir geleneğe sahip. Bu “ortak ekonomik girişimler”, güncel sorunlar ve güçlükler karşısında da uygun çözümler sunuyor.
Almanya’dan bir başarı hikayesi: Friedrich Wilhelm Raiffeisen ve Herman Schulze Delitzsch, henüz 19. Yüzyıl ortasında neredeyse eşzamanlı olarak insanların bir araya gelerek ortak bir hedef doğrultusunda kendi sorunlarını çözdüğü ve hem yönetimi hem de sorumluluğu kendi eline alma prensipleri üzerine kurulu birlikler olan ilk kooperatifleri kurdular. Almanya’da günümüzde yaklaşık 20 milyona yakın üyesi bulunan 7.500’ü aşkın kooperatif var ve sayıları giderek artıyor. Bunun bir nedeni de kooperatiflerin diğer işletme modellerinin aksine yalnızca ekonomik başarıyı hedeflememesi. Özellikle sosyal adalet ve ekoloji temelli yaklaşım insanların bu dayanışmacı işletmelere katılımında önemli rol oynuyor. Öte yandan bir kooperatifin üyeleri birçok durumda hem bu kuruluşun görevlileri hem de müşterileri konumunda olabiliyorlar. Günümüzde bu model tarım, bankacılık ve ticaret alanlarının dışında enerjide dönüşüm, artan mülteci sayısı ve konut sıkıntısı gibi alanlarda da uygun çözümler sunuyor. Üç örnek.
Friedrich Wilhelm Raiffeisen Enerji Koop., Eichenzell
Bu kooperatif 2016 yılında Fulda İli sınırları içinde Hofbieber Rüzgar Parkı’nı hizmete soktu. Bu enerji santrali yılda yaklaşık 18 milyon kilowattsaatlik enerji üretiyor. Bu sistem, hem çevrenin, hem elde edilen gelir sayesinde kooperatif üyelerinin, hem de Hofbier Belediyesinin yararına işliyor. Rüzgar parkının kurulu olduğu arazinin sahibi olan Hofbieber kasabası kira ve kurumlar vergisi sayesinde önümüzdeki süreçte yıllık yaklaşık 2,6 milyon Avroluk bir gelire kavuşmuş oldu. Kooperatif projesi o kadar ikna ediciymiş ki çok kısa sürede yaklaşık 190 üyeyi bir araya getiren kuruluş, 2,7 milyon avroluk yatırım gücüne kavuşarak ekonomik açıdan güçlü bir partnerin de projeye dahil edilmesi planını gereksiz hale getirerek devre dışı bırakmış.
SprInt Koop., Wuppertal
Diakonie Wuppertal tarafından hayata geçirilen Dil ve Entegrasyon Desteği (SprInt) projesi 2015 yılı sonunda giderek artan talep dolayısıyla bir kooperatif olarak yeniden örgütlenmiş. Projenin hedefi Almanya’ya gelen göçmenler için hem toplumsal katılıma, hem de iş piyasasına ve eğitim hizmetlerine erişim olanağı yaratmak. Günümüzde 450’yi aşkın resmi kurum ve kuruluş, bu kooperatif bünyesinde özel olarak eğitime tabi tutulan ve sertifikalandırılan çevirmenlerin ve entegrasyon danışmanlarının hizmetinden yararlanıyor. Bu kurumlar arasında resmi daireler, iş ve işçi bulma kurumları ve sağlık müdürlüklerinin yanı sıra gençlik yardım kuruluşları, hastaneler, okullar ve mahkemeler de yer alıyor. Bu düzenleme hem hizmetlerden yararlanan müşterilerin, hem de görevli olarak kooperatifte çalışabilen kooperatif üyelerinin yararına işliyor.
Wogeno Koop., Münih
Üyelerine sosyal, ekolojik ve günümüz koşullarında, özellikle de bütçelerine uygun konutlar sunmak amacıyla Münih’te kurulan Wogeno’nun başlangıcı 1993 yılına uzanıyor. Bu projenin ne kadar akılcı bir çözüm olduğuna sayılar da şahitlik ediyor: Dört yıl önce 1.900 üyesine 239 konut sağlayan kooperatif günümüz itibariyle bunları ikiye katlayarak 3.800 üyeye ve onlar için hazırlanan 540 konuta ulaşmış.
