İlker Çatak: Toplum eleştirisi yapan yönetmen Oscar alabilir

Yönetmen İlker Çatak daha önce bir öğrenci Oscar’ı kazanmıştı - Almanya hem de Türkiye’de yetişmiş yönetmen aradan neredeyse on yıl geçtikten sonra şimdi bir toplumsal drama olan “Öğretmenler Odası” filmiyle yarışmaya Yabancı Oscar dalında katılıyor. Bir okulda kontrolden çıkan bir çatışmayı konu alan film, Alman Film Ödülü’nün de aralarında bulunduğu birçok ödüle layık görüldü. Şimdi “Öğretmenler Odası”, Almanya’nın “Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok" savaş karşıtı filmle 2023 yılında "Uluslararası Film" Oscar kategorisinde aldığı dünyanın en prestijli ödülü için dört başka filmle yarışıyor.

İlker Çatak’ın “Öğretmenler Odası” Wim Wenders’ın “Perfect Days”ine karşı

Oscar adayı Alman filmin odak noktasında okulundaki bir dizi hırsızlık olayını aydınlatmak isteyen ve bunun için öğretmenler odasına gizlice bir kamera yerleştirmeye karar veren ödüllü aktris Leonie Benesch’in hayat verdiği genç bir öğretmen yer alıyor. Alman filmlerinin yurt dışı temsilcisi German Films bu drama filmini ilk olarak Ağustos 2023’te Alman yarışmacılar arasına seçti. German Films “Jüri ‘Öğretmenler Odası’ ile karşı konulamaz, son derece güncel, evrensel bir sinema filmini aday gösteriyor” diye açıkladı. “İlker Çatak okul ekosistemini gerçek ötesi bir çağda toplumsal yozlaşmanın sahnesi olarak ele alıyor.” 

Eseri Los Angeles’taki film akademisinin de beğenisini topladı, “Öğretmenler Odası” Ocak 2024’te diğer dört filmle birlikte “En İyi Uluslararası Film” dalında Oscar’a aday gösterildi. Yarışmada ayrıca Alman yönetmen Wim Wenders'ın Japon filmi "Perfect Days" de yer alıyor. Film, Tokyo’da sade yaşantısından memnunmuş gibi görünen bir tuvalet temizleyicisini konu alıyor.

Şimdiye kadar sadece dört Alman yapımı en iyi uluslararası film ödülünü kazanabildi. 2023 yılındaki “Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok” filminden önce 2007’de Florian Henckel von Donnersmarck Stasi draması “Başkalarının Hayatı” filmiyle bunu başarmıştı. 1980’de Volker Schlöndorff’un romandan uyarlanmış filmi “Teneke Trampet” yabancı Oscar ödülünü kazanmış, bunu 2003’te Caroline Link’in “Afrika’nın Hiçbir Yerinde” adlı filmi takip etmişti.

Yönetmen Çatak filminde otobiyografik tecrübelerinden de faydalanıyor 

Yönetmen Çatak Oscar adaylığının ardından “Zeit online” platformuna verdiği demeçte “Bu filmin başarısı aynı zamanda bir göçmen hikayesinin başarısı” dedi. Filmde pek çok otobiyografik an bulunduğunu belirtiyor. Filmin eşyazarı Johannes Duncker ile birlikte İstanbul'da okula gittiklerini ve filmin başında birebir yaşamış oldukları bir sahne bulunduğunu da ifade ediyor. 1984’te Berlin’de doğan Çatak liseyi İstanbul’da tamamladı, ardından Berlin’de  film ve film yönetmenliği eğitimi aldıktan sonra Hamburg Medya Okulu’nda film yönetmenliği alanında yüksek lisans yaptı.

Çatak, “Zeit” röportajında, eşyazar Duncker’ın İstanbul’daki deneyimleri ve kendisinin Berlin’deki deneyimleri hakkında şunları söyledi: "İkimiz de farklı bir ülkede olmanın ya da farklı olduğun bir toplumda bir okuldaki sınıfta olmanın ne anlama geldiğini birebir deneyimledik. Filmimizde aktarmaya çalıştığımız da bu kendini bulma arayışı duygusuydu.”

İlker Çatak’tan Oscar ödüllü kısa film “Sadakat”

Çatak, “Öğretmenler Odası”nın Oscar adaylığından neredeyse on yıl önce 2015 yılında bir öğrenci Oscar’ı kazanmıştı. Hamburg Medya Okulu’ndaki bitirme filmi “Sadakat” (uluslararası adı: Fidelity) İstanbul’da gerçekleşen spontane bir eylemde siyasi bir aktivisti saklayan genç bir kadını konu alıyor. Film “En İyi Yabancı Film” dalında Altın Öğrenci Oscar’ı kazandı.