Berlin Hava Köprüsü 70 Yaşında
Batı Berlin’in özgürlüğünü savunarak okyanus ötesi dostluğu kuran „kuru üzüm bombardıman uçakları“nın öyküsü.
Berlin semaları uçaklarla doluydu. İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden üç yıl sonra, şimdi onların çıkardığı ses, Berlinliler için acının değil, kurtuluşun habercisiydi. Amarikan ve Britanya uçakları, kentin abluka altındaki batı kesimine gıda maddesi ve kömür getiriyorlardı.
Batı Berlin Ablukası
Savaşın bitiminde ABD, Büyük Britanya ve Fransa’dan oluşan müttefikler ve Sovyetler Birliği, Almanya ve Başkent Berlin’i dört idari bölgeye bölmüşlerdi. Batılı güçler 1948’de Sovyetler Birliği’nin karşı çıkmasına rağmen para birimi reformunu hayata geçirerek Alman Markı’nı uygulamaya koyduklarında, Sovyetler Birliği 24 Haziran 1948’de Berlin’in batı bölgesini abluka altına aldı. Soğuk savaş başlamıştı.
Kurtarıcı Fikir: Bir Hava Köprüsü
Zaten kıt olan gıda maddesi ve enerji temini, çökme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Berlin halkı aç kalabilirdi. Bunun üzerine Amerikan İşgal Bölgesi Askeri Valisi Lucius D. Clay, „Berlin Airlift“ adlı bir hava köprüsünü başlattı. 26 Haziran günü Frankfurt am Main ve Wiesbaden kentinden Berlin’e ilk sevkiyat uçuşları başladı.
Bir Lojistik Harikası
Bir konu hemen netlik kazanmıştı: Berlin’in batı kesimindeki iki milyonu aşkın kişinin gıda ihtiyacını karşılamak için mümkün olduğunca çok uçağın iniş yapması gerekmekteydi. Müttefikler, kendilerine ait üç hava koridorunun tüm kapasitesini sonuna kadar kullandılar. „Kuru üzüm bombardıman uçakları“ her dakika bir iniş yapıyor, yükü hemen boşaltılıyor ve yeniden kalkışa geçiyorlardı. Abluka altındaki kente böylece günde 5000 ton yardım malzemesi ulaştırılıyordu.
„Kuru Üzüm Bombardıman Uçağı“ Terimi Nereden Geliyor?
ABD’li teğmen Gail Seymour Halvorsen, savaşın yıkıma uğrattığı Berlin’deki çocukları sevindirmek için içinde tatlı yiyeceklerin bulunduğu paketler atıyordu. Bu fikri başka pilotlar da benimsediler. Abluka sona erinceye kadar Berlin semalarından yaklaşık 23 ton tatlı yiyeceğin “yağdığı” söyleniyor.
Berlin Hava Köprüsü Ne Kadar Sürdü?
Batılı müttefikler hava köprüsünü bir yılı aşkın bir zaman sürdürdüler. Bu eylem en büyük insani yardım operasyonlarından biri olarak geçiyor. 12 Mayıs 1949’da Sovyetler Birliği ablukayı kaldırsa da, Amerikalılar ve Britanyalılar yardım malzemesi uçuşlarını sonbahara kadar devam ettirdiler.
Eski Düşman Dost Oldu
Berlin Hava Köprüsü, Almanya ile ABD, Büyük Britanya ve Fransa arasında sıkı bağlar oluşturdu. Savaştaki eski rakiplerden; kurtarıcı, partner ve dostlar oluştu. Bu çok özel ilişki, Almanya ve ABD arasındaki okyanus ötesi dostluğa etkisini bugün hâlâ sürdürüyor.
Hava Köprüsünün Hatırası Nasıl Kutlanıyor?
Haziran 2019’da, kumanya paketleriyle, tatlı yiyeceklerin atılması ve gösteri uçuşlarıyla hava köprüsü yeniden canlandırılacak. Yaklaşık 40 “kuru üzüm bombardıman uçağı”nın tekrar Berlin semalarında uçması planlandı.