Adım adım değişime doğru
Berlin Duvarı’nın yıkılışının önemli duraklarına göz atıyoruz.
İlk Pazartesi Protestosu
“Stasi’ye son” ve “toplu kaçış yerine seyahat özgürlüğü” gibi sloganlar 4 Eylül 1989’da Leipzig’de bulunan Nikolai Kilisesi önünde bir araya gelen yaklaşık 1000 Doğu Alman vatandaşının ellerindeki dövizleri süslüyordu. Sovyet devlet başkanı Mikail Gorbaçov’un reformları ve Macaristan ve Polonya’daki demokratikleşme hareketleri Doğu Almanya’da da pek çok insanın devlete yönelik hoşnutsuzlularını açıkça dile getirebileceği bir atmosfer yaratmıştı. Leipzig’deki bu ilk buluşma bir ritüele dönüştü. 16 Ekim 1989’da sokağe çıkan 120.000 protestocu yüksek sesle şunu haykırıyordu: “Biz halkız!”
Macaristan Avusturya sınırının açılması
“Berlin Duvarı’nın ilk tuğlası Macaristan’da söküldü”. Dönemin Alman Şansölyesi Helmut Kohl 11 Eylül 1989 gecesi meydana gelenlerin önemini bu sözlerle dile getirmişti: Macaristan bu tarihte Avusturya sınırını açmıştı. Doğu Almanya’dan 50.000’i aşkın mülteci bunu takip eden hafta ülkeyi terk etmişti. Aslında 1989 yılının başlarında sınırın belli bölümleri kaldırılmıştı. Haziran ayında Macaristan ve Avusturya dışişleri bakanları Gyula Horn ve Alois Mock sembolik olarak tel örgülerde bir kesik açmışlardı.
Prag Konsolosluğu
Dönemin Federal Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher Prag’daki Alman Konsolosluğu’nun balkonundan bekleyiş içerisindeki 4.000 Doğu Alman mültecisinin tezahüratları arasında duyulmaz hale gelen ünlü cümlesini dile getirmişti: “Size bildirmek amacıyla toplandığımız karar göre bugün itibariyle ülke dışına çıkışınız...” İnsanlar 30 Eylül 1989 tarihine kadar kimi zaman haftalarca konsolosluk arazisinde sabırla beklemiş ve ülkeden çıkışlarına izin verilmesini ısrarla talep etmişlerid. Genscher New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurul Toplantısı sırasında mülteci sorunuyla ilgili nasıl hareket edileceği konusunda Sovyet mevkidaşı Eduard Schewardnadse’nin desteğini kazanmayı başarmıştı. Sonuç olarak Doğu Almanya hükümeti özel trenlerle Dresden üzerinden Batı’ya seyahat etmeleri için onay vermeyi kabul etmişti.
Alexander Meydanı’nda gösteri
Doğu Almanya 4 Kasım 1989’da tarihinin en büyük protesto gösterisine tanık oldu. Yüzbinlerce insan Berlin’deki Alexander Meydanı’nda toplanıp siyasi değişim taleplerini dile getirdiler. Protesto çağrısı muhaliflerden gelmişti. Her ne kadar SED bu etkinliği kendi lehine çevirmeye çalıştıysa da onların konuşmacıları ciddi bir güçlü itirazla karşılaştılar. Buna karşın oyuncu Ulrich Mühe ya da yazar Chrısta Wolf gibi sanatçıların sözleri takdir gördü. Berlin Duvarı bundan beş gün sonra yıkıldı.
