60 milyon insan için görünmez tehlike

Dışişleri Bakanlığı’nda Eike Hesselbarth insani mayın temizlemeyi koordine ediyor; bu insani yardım, diplomasi ve teknoloji arasında bir iş. 

Bay Hesselbarth, dünyada yaklaşık 60 milyon insan hala mayınların veya patlamamış bombaların yakın bir tehdit oluşturduğu bölgelerde gündelik yaşamını sürdürüyor. İnsani yardıma rağmen tehlike neden bu kadar büyük kalmaya devam ediyor? 
Çünkü bir yandan devam eden çatışmalarda patlamamış bombaları geride bırakan mühimmatlar kullanılıyor – örneğin Ukrayna’ya yapılan saldırılardaki Rus roketleri. Öte yandan eski çatışmalardan kalan mayınlar, patlamamış bombalar veya top mermileri gibi mühimmat artıkları on yıllar boyunca yerde kalabiliyor. Fünyeleri çoğu zaman halen aktif ve hafif sarsıntılar dahi örneğin bir tank mermisinin patlamasına neden olabilir. Ukrayna, Suriye veya Afganistan gibi ülkelerde milyonlarca mayın ve patlamamış bomba var. Bunların bir kısmı hedefli yerleştirilmişken bir kısmı ise saldırılar sonrasında geride kalmış olanlar. Almanya ve diğer destekçiler büyük çaba göstermesine rağmen, bunları temizlemek için çoğu zaman ya para ya da yeterli düzeyde güvenlik yok.

Dışişleri Bakanlığı dünya genelinde bu durumu iyileştirmek için nasıl yardım ediyor?
Almanya, mayınları ve mühimmat artıklarını temizleme konusunda dünyadaki en büyük destekçilerden biri. Dışişleri Bakanlığı uzmanlaşmış STK’lar üzerinden insani mayın temizliğini finanse ediyor. Almanya’nın mayın kullanmamayı veya üretmemeyi ve bundan etkilenen devletlere insani sonuçların giderilmesi konusunda yardım etme taahhüdü, 1997 yılında imzalanan Ottawa Antlaşması’na dayanıyor. Projeler insani prensiplere göre gerçekleştiriliyor; tarafsız, bağımsız ve en çok ihtiyaç duyulan yerlerde. 

Güncel ağırlık noktaları nerede?
Almanya Birleşmiş Milletler’in güncel ihtiyaç analizlerini esas alarak bilhassa Suriye, Ukrayna ve Gazze’deki projeleri destekliyor. Bu destek okullardaki önleyici risk aydınlatmasından temizliğe ve patlamamış bomba kurbanlarının desteklenmesine kadar uzanıyor. 

Modern mayın temizleme nasıl yapılıyor? 
Klasik metal detektörlerinin yanında tehlike bölgelerini belirlemek için artık dronlar ve yapay zeka (YZ) da kullanılıyor. Dijital haritalar ve YZ, tahmini tehlike bölgelerini analiz etmeye yardımcı oluyor – ancak temizlenmiş alanların güvenli kullanımı sadece insanlar bölgeyi kontrol ettikten sonra onaylanabiliyor. Bunun için yüksek standartlar söz konusu ve STK paydaşları da buna göre çalışıyor. Yeni teknolojiler temizleme ekiplerinin sahadaki çalışmalarının yerini öngörülebilir sürede henüz alamayacak.