En kuvvetli röntgen lazeri burada ışıyacak

3,4 kilometre uzunlukta, 1,22 milyar avro harcandı ve on bir ülke destekliyor: Yeni röntgen lazeri European XFEL sekiz yıllık inşa döneminin ardından nihayet Eylül ortasında start alacak; araştırmacılara yeni perspektifler açan, özellikleriyle rekorlar kıran bir röntgen cihazı.

Bilim insanları XFEL’le neyi araştırmayı amaçlıyor?

Bilimciler röntgen lazerinin yüksek ışıma gücünden yararlanarak sözgelimi virüslerin ve hücrelerin atom özelliklerini aydınlatabilecek veya kimyasal reaksiyonları görüntüleyebilecek. Virüsler hakkında elde edilecek ayrıntılı bilgiler sayesinde yeni ilaçlar geliştirilebilecek. Ayrıca madde üzerine uygulanan devasa basınç ve ısı etkisiyle gezegenlerin içlerindeki süreçler simüle edilebilecek.

Röntgen lazeri nasıl çalışıyor?

Elektronlar hızlandırılıyor ve slalom yaptırılıyor. Her bir elektron giderek güçlenen biçimde röntgen ışığı salıyor. Böylece normal röntgen ışınının milyarlarca katı güçte, ultra kısalıkta lazer ışını flaşları yaratılıyor. XFEL’in bir ışın flaşının süresi 0,00000000000001 saniyeden daha kısa.

Hamburg’da XFEL’i görmek mümkün mü?

Röntgen lazerinin kendisi görülemiyor. Helmholtz Topluluğu bünyesindeki Alman Elektron Sinkrotron Araştırma Merkezinde (DESY) başlayıp Schenefeld’e kadar uzanan 3,4 kilometrelik bir yer altı tünelinin içinde.

Tünel neden bu kadar uzun?

Elektronları ışık hızına yaklaştırmak için iki kilometreye ihtiyaç var. Geriye kalan 1,4 kilometre de ışık üretimi için kullanılıyor.

Gelecekte Schenefeld’de kimler araştırma yapacak?

Tüm dünyadan bilim insanları XFEL’in bulunduğu Schenefeld‘deki araştırma kampusunda çalışmak üzere başvurabilecek. Şu an Rusya ve Büyük Britanya’dan araştırma grupları orada. Toplam on bir ülke projeye katılıyor.

© www.deutschland.de