Çalınmış çocukluk
Çocukların silah altına alınmasını engellemeye yönelik uluslararası eylem günü sömürüye karşı tavır koyuyor. Çocukların en çok tehlikede olduğu ülkeler üzerine bir söyleşi.
Almanya. Kırmızı el, dayanışmanın sembolü: “Red Hand Day” tüm dünyada insanların çocukların asker olarak kullanılmasın karşı durmaya çağırıyor. Ralf Willinger terre des hommes adlı çocuk yardım kuruluşunun çocuk hakları sorumlusu. Bu yardım kuruluşu farklı sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte on yılı aşkın bir süre önce kırmızı el gününü hayata geçirmişti.
Sayın Willinger, çocuk askerler meselesi kamuoyu algısında eskisi kadar baskın bir yere sahip değil gibi görünüyor. Bunun nedeni çocuk asker sayısının azalmış olması mı?
Ne yazık ki durum tam tersi. Günümüzde dünya genelinde 250.000 civarında çocuk asker olduğunu tahmin ediyoruz. Bu konuda kesinleşmiş rakamlar yok. Elimizdeki en net bilgi kaynağı Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’nin (BM) silahlı çatışmalarda çocukların konumuna ilişkin raporu. Bu rapora göre sorun pek çok ülkede giderek büyüyor.
Bu durumu nasıl açıklıyorsunuz?
Çatışmalar uzadıkça silah altına alınan çocuk sayısı da artıyor çünkü savaşacak yeterince yetişkin kalmıyor. Yetişkinler ya ölmüş ya da savaştan kaçmış oluyor. Somali, Kolombiya ve Afganistan bu sürece örnek ülkeler.
Hangi ülkelerde sorun özellikle ciddi boyutlarda?
Örneğin Somali’de 2016 yılında 1915 yeni çocuk asker vakasıyla yeni bir rekor düzeye ulaşıldı. Suriye’de de kayıtlı vaka sayısı 851’e ulaşarak ciddi şekilde yükselirken 517 vakayla Yemen’de de çocukların çatışmaya dahil edildiği örnekler büyük artış gösterdi. Tabii bunlar yalnızca kayıt altına alınmış ve BM tarafından doğruluğu kontrol edilebilen vakalar. Gerçekte sayılar bunun birkaç katı.
Çocuk asker kategorisinde yaş sınırı ne?
Paris Prensiplerine göre 18 yaşın altında silah altına alınan herkes çocuk asker olarak tanımlanıyor. Almanya da aslında bu prensiplerin altına imza atmış bir ülke. Dolayısıyla her ne kadar çatışma ve savaş bölgelerine yollanmasalar da Alman ordusuna 17 yaşından itibaren asker alımını yanlış buluyoruz. Almanya kendisi bu sınıra uymazken başka ülkelere yaş sınırına uyulması gerektiğini anlatmak çok zor.
terre des hommes dünya çapına çocukların asker olarak sömürülmesini engellemek için neler yapıyor?
Örneğin Kuzey Irak’taki mülteci kamplarında uyguladığımız gibi silah altına alınmaları önlemeye yönelik somut projelerimiz var. Myanmar ve Kolombiya gibi ülkelerde eski gerilla savaşçılarının normal yaşama entegrasyonu için çalışmalar yürütüyoruz. On sivil toplum kuruluşunu bir araya getiren Almanya Çocuk Askerler Birliği çatısı altında elimizdeki bilgileri bir araya getiriyor ve bunları kamuya ulaştırıyoruz. Her yıl düzenlediğimiz “Red Hand Day” gibi aksiyonlarla konunun gözden yitmemesi ve siyaseti adım atmaya zorlamak için bu konuya dikkat çekiyoruz. Kriz bölgelerine silah ihracatının acilen durdurulması da bu adımlardan biri.
Röportaj: Helen Sibum
12 Şubat Çocukların Silah Altına Alınmasın Karşı Eylem Günü (Red Hand Day)