Ana içeriğe geç

AB’ye genel bakış

Avrupa’nın entegrasyonu Almanya ve AB’nin diğer üye ülkeleri için barış, güvenlik ve refahın temelini oluşturuyor

08.05.2023
EU-Flagge vor Kölner Dom
© dpa

Başarı öyküsü

Avrupa’nın birleşmesine yönelik fikirler tarihte uzun bir geçmişe sahip. Günümüzün Avrupa Birliği projesiyse ancak 1952 yılında, üyeleri arasında Almanya’nın da bulunduğu Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunun kurulmasıyla hayata geçirilmiş oldu. Bu işbirliği ilerleyen süreçte farklı alanlara da genişletildi ve gerçekleşen yedi genişleme adımıyla üye sayısı arttırıldı. AB günümüzde de potansiyel üyelerle üyelik müzakereleri yürütüyor.

Temel özgürlükler

AB’nin kurulmasıyla dünyanın en büyük ortak pazarı da kurulmuş oldu. Bu pazarın temel yapısı 1958 yılında imzalanan Roma Antlaşması çerçevesinde belirlenen dört temel düzenlemeye dayanıyor: AB ülkeleri arasında serbest ürün dolaşımı, seyahat özgürlüğü, AB bölgesinde hizmetlerin serbest dolaşımı ve serbest sermaye dolaşımı. 2022 yılı itibariyle dünya genelindeki satın alma gücü paritesine bağlı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) içerisinde AB’nin payının yüzde 14,85 civarında olduğu tahmin ediliyor.

Başlıca antlaşmalar

 

  • 1952 Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu
  • 1958 Roma Antlaşması
  • 1993 Avrupa iç pazarı
  • 1993 Maastricht Antlaşması
  • 1999 Amsterdam Antlaşması
  • 2003 Nice Antlaşması
  • 2009 Lizbon Antlaşması

Siyasi sistem

AB’nin siyasi sistemi pek çok birleşenden oluşuyor: Avrupa Komisyonu AB’nin yürütme organı Avrupa Komisyonu, yargı organıysa Avrupa Birliği Adalet Divanı organı. Üye ülkelerin yönetimleri Avrupa Konseyi ve AB Bakanlar Konseyi bünyesinde temsil edilirken AB vatandaşları 1979 yılından bu yana her beş yılda bir tüm üye ülkelerde gerçekleşen seçimlerle belirlenen AB Parlamentosu tarafından temsil ediliyorlar. Para birimi olarak avroya geçiş yapmış olan ülkeler ayrıca Avro Grubu olarak adlandırılan birlik içerisinde söz hakkına sahipler. AB’nin başlıca siyasi organlarının yer aldığı en önemli şehirler Brüksel, Strazburg, Lüksemburg ve Frankfurt/Main. AB’nin sembolü azur mavisi üzerine altın renkli ve beş uçlu on iki yıldızın oluşturduğu bir çemberden oluşuyor.

450 mil.

AB’nin mevcut 27 üyesi ülkenin ­toplam nüfusu yaklaşık 450 milyon. AB bu özelliğiyle Çin ve Hindistan’ın ardından en büyük üçüncü nüfusa sahip. Birliğin vatandaşlarının yaşadığı toplam yüzölçümü yaklaşık dört milyon kilometrekare. Fransa birlikteki en büyük yüzölçümüne sahip ülke olurken 84,3 milyon vatandaşıyla Almanya AB’nin en büyük nüfusa sahip ülkesi. 

20 ülke – tek para birimi

Avro, Birlik’in 20 ülkesinde yaşayan 340 milyon AB vatandaşının kullandığı resmi para birimi. Bu ülkeler hep birlikte “Avro Bölgesi”ni oluşturuyorlar. 2010 yılında yaşanan “avro krizi”nin ardından AB bünyesinde ülkelerin ekonomi ve finans politikalarının koordinasyonu ve ortaklaştırılmasına yönelik çabalar arttı. Yüksek devlet borçlanması halihazırda pek çok ülkenin karşısındaki başlıca sorun olarak görülüyor.

Euro-Münzen
Euro © dpa

ODGP

Lizbon Antlaşmasıyla AB’nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP) ayağının daha da güçlü şekilde kurumsallaşması sağlandı. Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (OGSP) çerçevesinde sivil ve askeri araçlar kullanılıyor. Bu politikaların hedefi birlik genelinde Ortak Güvenlik ve Savunma Birliğinin (OGSB) kurulması.