Amaçlanan kaynaşma başarılı oldu mu?
Yeniden birleşmeden 28 yıl sonra Almanya’nın doğusu ve batısındaki yaşam koşulları neredeyse aynı düzeye geldi. Ama bazı farklar devam ediyor.
Berlin Duvarı 28 yıl boyunca Almanya’yı doğu batı olarak ikiye böldü; şimdi de tam o kadar süre geçmiş durumda. 3 Ekim 1990’da gerçekleşen yeniden birleşmeden sonra başlayan birliğin bilançosu büyük ölçüde artıda. En önemli noktalara kısaca göz atarsak.
Yeniden birleşmeden sonra iyi gelişen şeyler nedir?
Federal Hükümet’in yıllık raporu Almanya’nın Birliği 2018’de, yaşam koşulları arasındaki farkların kaldırılması hedefinin büyük ilerleme kaydettiği onaylanıyor. Bunun görülebileceği öncelikli alanlar altyapı, doğal çevrenin kalitesi, kentlerin ve köylerin görüntüsü, konut olanakları ve sağlık hizmetleri.
Almanya’nın doğusunda istihdam piyasası da olumlu yönde gelişme gösterdi. 2005 yılında buradaki işsizlik oranı hala yüzde 18,7 iken, 2017’de sadece yüzde 7,6 olmuştu; batı eyaletlerindeki oran ise yüzde 5,3.
Doğuda KOBİ özelliğindeki firmaların ekonomik gücü Avrupa Birliği’nin düzeyini neredeyse yakalamış durumda. Almanya’nın doğusunda gayri safi ekonomik değer açısından sanayinin payı Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde.
Doğu rekabet gücünde ise, genelde uygun kiralar, cazip kentler ve coğrafyalar, ana okulu imkanları ve eğitim imkanları açısından iyi puan alıyor.
Doğu ve batı arasında ne gibi farklar kaldı?
Almanya’nın doğusunda ücret düzeyi, ekonomik güç, araştırma ve yenilikçilik, yeniden birleşmeden 28 yıl sonra da batıdakinin gerisinde. Doğuda ekonominin küçük birimler halinde dağınıklığı bunun nedenlerinden biri. Büyük Alman firmalarının merkezleri genellikle ülkenin batısında. Ayrıca doğudaki pek çok firma batı Alman veya yabancı holdinglere ait.
Bundan sonrası nasıl olacak?
2019’da doğuyla “dayanışma paktı” kapsamındaki önlemler (Federal Yönetim’in ve batı eyaletlerinin doğunun kalkınmasına sağladığı mali katkı) sona eriyor ve Almanya’nın genelinde geçerli biçimde bölgesel yönetime geçilecek. Bununla birlikte geri kalan farkları gidermek amacıyla bölgesel teşviklerin büyük bölümü doğuya yöneltilecek.
Bir sorun şu: Büyük Britanya’nın AB’den ayrılmasının ardından AB’de kişi başına gayri safi üretim düşecek. Bunun sonucunda da AB salt istatistiki olarak daha yoksul, Almanya ise salt istatistiki olarak daha müreffeh görünecek. Bu nedenle gelecekte Almanya’nın bölgeleri Avrupa yapısal fonundan daha az para alabilecek.
