Kafalara yatırım yapmak
Doğu Almanya’da ekonomik gelişmişlik farkını kapatma süreci ilerlemiyor. Ne yapılmalı? Ekonomi araştırmacısı Oliver Holtemöller ayar vidalarının yerini gösteriyor.
Sayın profesör Holtemöller, 1990’daki yeniden birleşmenin ardından doğudaki eyaletlerde ekonomik gelişmişlik farkını kapatma süreci hızlı bir ilerleme göstermişti, ama şimdilerde Almanya’nın yüzde 70-80 düzeylerinde takılmış görünüyor. Son yüzde farklarını kapatmanın imkanı olur mu?
Hangi konudaki yüzde 70-80’lerden söz edildiğine bağlı. Yaygın bir gösterge olan kişi başına gayri safi yurt içi hasıla konusunda bir yakınlaşma, yaşlı nüfusun artması ve genç nüfusun azalmasına bağlı demografik değişim, doğu Almanya’da daha fazla olduğu için imkansız gibi. Üretim verimliliğinde farkın daha fazla kapanması arzu edilir bir şey. Ama yenilikçilik yeteneği bakımından önemli engeller var. Kamu kaynaklarından desteklenen ileri düzey araştırmalar ağırlıklı olarak Almanya’nın batısında gerçekleşiyor, özel sektör araştırma harcamaları da doğu Almanya’da, batıdaki düzeyin altında. Ayrıca yenilikçilik potansiyelini güçlendiren etkenler olarak çeşitlilik ve uluslararasılaşma doğu Almanya’da zayıf. Öngörülebilir zamanda farkın kapanması yönünde yeni bir ilerleme beklememek gerekir.
Doğu Almanya’daki sanayinin güçlü yanları neler?
Almanya’da istihdamı ve ekonomik büyümeyi yükselten ana damar hizmet sektörü. Sanayide bilimin belirleyici rolü var. Bu alanlarda sektöre yön gösterecek unsurlar doğu Almanya’da yok. Nispeten dinamik bir gelişme gösteren bir bölge optik sanayisiyle Jena.
Hoş geldin kültürünün, ileri araştırmaların ve yeni girişimcilerin Doğu Almanya’da güçlenmesi gerek
Zayıf yanları neler?
Üzerinde çalışılması gereken iki alan var: Demografi ve yenilikçilik gücü. Bu ikisi birbirini etkiliyor: Doğru eyaletleri iyi yetişmiş elemanlar için daha cazip hale gelmezse ekonomik sorunların daha da keskinleşmesi şaşırtıcı olmaz. Bu da erken çocukluktan başlayan, göçmenlere karşı kucaklayıcı yaklaşıma (“hoş geldin kültürü”) kadar uzanan bir konu. Üniversitelerin batı Almanya ve yurt dışıyla daha iyi rekabet edebilir düzeyi yakalaması için güçlendirilmeleri gerek. Yenilikçiliğin adresi çoğu zaman genç ve yeni girişimler, yani yeni girişimlere dinamizm kazandıran bir yapıya ihtiyaç var. Eski yapılarda ısrar, uzun vadede engelleyici.
Söyleşi: Martin Orth
© www.deutschland.de
