Przejdź do głównej zawartości

„Nie jesteście sami”

Niemiecka inicjatywa doradcza Scicomm-Support wspiera naukowców narażonych na wrogość i mowę nienawiści.  

Jeannette Goddar , 20.05.2025
Mowa nienawiści staje się coraz poważniejszym problemem w środowisku naukowym.
Mowa nienawiści staje się coraz poważniejszym problemem w środowisku naukowym. © picture alliance/dpa

Skrzynki pocztowe pełne gróźb, nocne telefony, komentarze hejterów i inne formy agresji – niestety, to codzienność dla wielu naukowców na całym świecie. Najczęściej są to protekcjonalne uwagi i krytyka mające na celu podważenie kompetencji. Zdarzają się jednak również poważniejsze przypadki – niektóre osoby zgłaszają nawet groźby śmierci.  

Infolinia dla osób poszkodowanych 

Od połowy 2023 roku niemieccy naukowcy mogą korzystać ze wsparcia inicjatywy Scicomm-Support. Jej centralnym elementem jest ogólnokrajowa infolinia dostępna codziennie od godziny 7:00 do 22:00. „Najważniejsze jest to, aby przekazać im, że nie są sami” wyjaśnia Julia Wandt, współinicjatorka projektu. Telefony odbierają pracownicy działów public relations niemieckich uczelni wyższych oraz pozauniwersyteckich instytucji badawczych. Słuchają, udzielają praktycznych wskazówek i wspólnie z dzwoniącymi opracowują strategię komunikacji, często we współpracy z odpowiednimi biurami prasowymi. W razie potrzeby angażowane są także dodatkowe formy wsparcia – od pomocy prawnej po konsultacje psychologiczne. 

Julia Wandt, współinicjatorka inicjatywy Scicomm Support
Julia Wandt, współinicjatorka inicjatywy Scicomm Support © Antonia Mathia

Klimat, płeć społeczno-kulturowa, Bliski Wschód 

Zainteresowanie inicjatywą pokazuje ogrom zjawiska: od lipca 2023 roku inicjatywa rozpatrzyła 89 spraw, z czego jedna trzecia wymagała długofalowego zaangażowania, trwającego nawet rok. Większość zgłoszeń pochodziła z dziedziny nauk społecznych i behawioralnych, a szczególnie często dotyczyły one tematów takich jak zmiany klimatyczne, płeć społeczno-kulturowa oraz sytuacja na Bliskim Wschodzie. Jednak problem ten może dotknąć każdego – zgłaszają się także naukowcy z takich dziedzin jak matematyka. Zgodnie ze statystykami, kobiety są częściej niż mężczyźni celem ataków. Zgłaszają one różne formy dyskryminacji, molestowania, a nawet uporczywego nękania. 

Inicjatywa Scicomm-Support oferuje seminaria dla naukowców.
Inicjatywa Scicomm-Support oferuje seminaria dla naukowców. © ZEIT STIFTUNG BUCERIUS / David Laubmeier

Międzynarodowy pionier 

Scicomm-Support to nie tylko infolinia. Inicjatywa oferuje również szkolenia, kursy doskonalenia zawodowego, uczestniczy w panelach dyskusyjnych oraz aktywnie włącza się w debatę polityczną. Około 3000 razy wyświetlono internetowy przewodnik pt. „Umgang mit Angriffen und unsachlichen Konflikten in der Wissenschaftskommunikation“ („Postępowanie w przypadku ataków i bezpodstawnych konfliktów w komunikacji naukowej”). Dzięki tak szerokiej ofercie, Scicomm-Support uchodzi za międzynarodowego pioniera w zakresie ochrony naukowców przed wrogością. „O ile nam wiadomo, podobne formy wsparcia funkcjonują jedynie w Holandii i w ograniczonym zakresie w Stanach Zjednoczonych” mówi Julia Wandt. „W przyszłości planujemy jeszcze silniej zintegrować się na arenie międzynarodowej”.