Dünya İnsani Yardım Zirvesi
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un girişimiyle gerçekleşen zirve, önemli aktörleri biraraya getirdi ve insani yardım sistemine güç kattı.
İnsani yardımın karşılaştığı görevler son yıllarda iyice zorlaştı. Dünya genelinde 120 milyon kişi insani yardıma muhtaç ve yaklaşık 60 milyon insan, mülteci olarak güvence arıyor. Bu rakam İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek düzeyde. Krizler, çatışmalar ve afetler arttı, gerek sayıca gerekse de karmaşık özellikler ve süre bakımından. Aynı zamanda bir diğer olumsuz gelişme, uluslararası insan haklarının çiğnendiği durumlar, sağlık kuruluşlarına saldırı ve yardıma muhtaç insanlara yardım ulaştırılmasının engellenmesi durumları da artış gösteriyor. Dünya genelinde insani yardıma duyulan ihtiyaç sürekli olarak artıyor. Uluslararası topluluk bu zorluklarla ancak birlikte baş edebilir. İlk kez toplanan Dünya İnsani Yardım Zirvesi bu gibi zorlukların aşılması yolunda insani yardım sistemine güç kattı. Bir diğer amaç, gelecekte insani yardıma olan ihtiyacı düşürmenin yollarını bulmak.
Zirve, dünya ölçeğinde iki yıl süren istişarelerin sonucunda Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un çağrısıyla 23–24 Mayıs günlerinde tüm dünyadan devletlerin, insani yardım örgütlerinin, sivil toplumun ve özel sektörün temsilcilerinin dahil olduğu yaklaşık 9000 kişinin katılımıyla İstanbul’da toplandı. Katılımcılar, muhtaç durumdaki insanlara daha iyi yardım edebilmek üzere insani yardım sisteminin güçlendirilmesi için kendi istekleriyle taahhütlerde bulundular. Zirve’nin bu yaklaşımı kendine özgüydü ve aktörlerin çeşitliliğini yansıtıyordu. Üçüncü en büyük donör ülke olan Almanya, Şansölye Merkel, Dışişleri Bakanı Steinmeier ve Kalkınma Bakanı Müller, milletvekilleri ve çeşitli STK’ların katılımıyla yüksek düzeyde temsil edildi ve Zirve’nin ağırlıklı konusunun belirlenmesinde etkin rol oynadı.
Zirvenin öne çıkan konusu yerel aktörlerin ve kriz ve afetlerden etkilenen halkın yardım sistemine entegre edilmesiydi. İnsani yardım sisteminin işleyişinin daha basit hale getirilmesiyle bu unsurların sisteme daha fazla dahil edilmesi amaçlanıyor. Müzakerelerine Almanya’nın da dahil olduğu “Grand Bargain”, Zirve’nin ana belgelerinden biri oldu. Söz konusu belge; BM temsilcilikleri, Kızılay-Kızılhaç Federasyonu, STK birlikleri ve Uluslararası Göç Organizasyonu (IOM) ile Dünya Bankası gibi en büyük donörlerin insani yardımın ana alanlarındaki kolektif somut taahhütlerini düzenliyor. Bargain’in hedefi, insani yardımın daha hızlı, daha az bürokrasiyle ve soruna uygun cevabın verilmesini güçlendirecek biçimde olması, bu arada da yerelde sivil toplumun ve olaydan etkilenenlerin insani yardımın gerçekleştirilmesine katkısının sağlanması.
İnsani yardım sisteminin zorlukları devasa boyutlarda olmaya devam ediyor. Bu nedenle de zorlukları birlikte daha güçlü biçimde göğüslebilmek için İnsani Yardım Zirvesi’ne merkezi önemdeki aktörlerin katılımı önemliydi. Dünya genelinde insani yardım çalışmalarının finansmanındaki açık, endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Almanya Zirve’de BM’in merkezi acil yardım fonuna 10 milyon Avroluk ek katkı sözü verdi ve başka ülkelerin de insani yardım için daha fazla kaynak ayırması yönünde talepkar oldu.
