Nagroda Dialogu dla Wiesława Smętka

Wiesław Smętek – malarz, grafik, ilustrator i budowniczy mostów między Polską a Niemcami. Urodził się w 1955 r. w Łobżenicy, obecnie mieszka w Hamburgu. Otrzymał nagrodę DIALOGU Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich. Od 2005 r. związek co roku przyznaje nagrodę osobom, instytucjom lub redakcjom, które „we wzorowy sposób angażują się na rzecz dialogu narodów i kultur w Europie oraz pogłębienia niemiecko-polskich relacji”. Smętek otrzymał nagrodę z rąk przewodniczącego kuratorium i dawnej przewodniczącej Bundestagu Rity Süssmuth w Bibliotece Państwowej w Berlinie.

Smętek zyskał sławę w Niemczech nie tylko ze względu na jego obrazy „oscylujące między polityką, pięknem, okropieństwami a abstrakcją, ale przede wszystkim jako ilustrator okładek dla najważniejszych mediów w Niemczech” – pisze o artyście redaktor naczelny Berliner Zeitung, Tomasz Kurianowicz. Dzięki pracy dla tygodnika „Die Zeit” i prawie wszystkich dużych magazynów i czasopism Smętek zyskał sławę w całych Niemczech, w kręgach branżowych, ale także zagranicą: nie tylko dzięki nazwisku, ale dzięki jego dziełu.

Wykształcenie graficzne artysta uzyskał w liceum plastycznym w Bydgoszczy. W 1982 r. ukończył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Osiem lat później, w 1990 – w roku zjednoczenia Niemiec i kolejnego zbliżenia Niemiec i Polski – dzięki wizie artystycznej wyjechał do Niemiec na przygotowania do wystawy. Od tamtej pory pracuje jako ilustrator i grafik dla niemieckich publikacji. Kurianowicz cytuje redaktora naczelnego tygodnika die Zeit, Giovanniego di Lorenzo: „Nie znam nikogo, kto w tak krótkim czasie tworzy tak imponujące rzeczy na prawie każdy temat z dziedziny polityki, gospodarki, wiedzy, kultury i społeczeństwa”.

Smętek jest „wspaniałym artystą, który perfekcyjnie rozumie swój warsztat. Niewypowiedziany charakter, możliwość wielokrotnej interpretacji, zabawny sposób odczytywania przesłania na nowo sprawiają, że jego dzieła są ponadczasowe” – powiedział prof. Krzysztof Ruchniewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego w swojej laudacji. Od 1990 r. Smętek opublikował ponad 1000 stron tytułowych i ponad 3000 ilustracji do czasopism i magazynów. Tylko w przypadku tygodnika „Die Zeit” Smętek był autorem 230 stron tytułowych i ponad 600 ilustracji, spośród których 230 pojawiło się na stronie tytułowej gazety. „Młody Smętek doświadczał świata wokół siebie wszystkimi zmysłami, korzystał z bibliotek, chodził do muzeów, oglądał filmy Felliniego, Bergmana i Kurosawy. Od dzieciństwa fascynował się zamrożonym światem obrazów” – opisuje Ruchniewicz wpływy, wśród których dorastał laureat nagrody. „Był zafascynowany sztuką plakatową przedstawicieli tzw. szkoły plakatowej, Henryka Tomaszewskiego, Wojciecha Fangora i Jana Lenicy, do których dzieł wciąż się odwołuje”.

Stosunek Smętka do Niemiec

W wywiadzie dla magazynu DIALOG Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich Smętek powiedział jakiś czas temu: „Są jedne Niemcy, nie ma jednej religii, nie ma jednorodnego społeczeństwa. Myślę, że nic o tym nie wiemy, dopóki nie pożyjemy tu przez jakiś czas”. Smętek odkrywa Niemcy wciąż na nowo i na nowo definiuje także niemieckie społeczeństwo: „Powstają nowe nacjonalistyczne, antyeuropejskie prądy, mimo to wierzę w siłę niemieckiej demokracji”.

Od połowy lat 90. Smętek coraz częściej pracuje dla Federalnego Związku Towarzystw Niemiecko-Polskich. Projektuje okładkę DIALOGU, od 2000 r. praktycznie tylko on jest jej autorem: do końca tego roku ukaże się 100 numerów.