„Nie są Państwo sami.”
Różnorodność biologiczna jest zagrożona również przez handel – CITES przy wsparciu Niemiec próbuje temu zapobiec.
7 grudnia 2022 roku w Montrealu w Kanadzie rozpoczęło się 15. posiedzenie Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej CBD COP15 (Convention on Biological Diversity Conference of the Parties). Jej głównym zadaniem jest zachowanie różnorodności biologicznej i przyrody w celu ochrony życia i dobrobytu ludzi.
„Wiem, że czują Państwo ciężar oczekiwań, czy też odpowiedzialności” - powiedziała sekretarz generalna CITES, Ivonne Higuero, podczas otwarcia konferencji, „ale mam nadzieję, że Państwo wiedzą, że nie są sami”. Niszczenie siedlisk jest prawdopodobnie największym zagrożeniem dla różnorodności biologicznej na świecie, ale dużą rolę odgrywa również wykorzystanie gospodarcze roślin i zwierząt, zwłaszcza gatunków chronionych. Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora), nazywana również Konwencją Waszyngtońską, ma na celu zapobieganie handlowi gatunkami chronionymi. Obok tworzenia obszarów chronionych, odgrywa więc główną rolę w zakresie ochrony gatunków.
Została podpisana w 1973 roku w obliczu dramatycznego spadku liczebności wielu popularnych gatunków spowodowanego kłusownictwem i handlem żywymi zwierzętami, ale także skórami i preparatami. Niemcy były jednym z pierwszych sygnatariuszy umowy, a także pierwszym państwem UE, które ją podpisało. Obecnie Niemcy zajmują trzecie miejsce po USA i Japonii pod względem finansowania CITES. Za przestrzeganie przepisów CITES, czyli kontrolę handlu (i przemytu) gatunkami chronionymi odpowiedzialna jest w Niemczech Federalna Agencja Ochrony Przyrody.
CITES chroni ponad 37 000 gatunków
CITES obejmuje obecnie zróżnicowaną ochroną ponad 37 000 gatunków zwierząt i roślin, niezależnie od tego, czy przedmiotem handlu są żywe okazy, ich części czy produkty z nich wytworzone. Według Higuero podczas szczytu CITES COP 19 w Panamie w listopadzie 2022 roku 562 gatunki (w tym 160 płazów, 50 żółwi, 101 rekinów i płaszczek oraz 152 gatunki drzew) zostały dodane do załącznika II, który zawiera listę gatunków, którymi można handlować w wyjątkowych okolicznościach i po uzyskaniu zezwolenia. Załącznik I zawiera gatunki, którymi handel jest zasadniczo zabroniony.
Ochrona lasów tropikalnych i zrównoważone wykorzystanie rzadkich i zagrożonych gatunków drzew jest głównym przedmiotem uwagi niemieckiego Federalnego Ministerstwa Środowiska (BMUV). Współpracuje ono przede wszystkim z afrykańskimi krajami ich pochodzenia, Sekretariatem CITES i Międzynarodową Organizacją ds. Drewna Tropikalnego (ITTO) oraz wspiera inicjatywy mające na celu identyfikację szczególnie zagrożonych gatunków drzew i umieszczenie ich na liście CITES. Również ze względu na to zaangażowanie Niemcy uważają wpisanie na listę 152 nowych gatunków drzew za wielki sukces.
Na ratunek słoniom i wikuniom
Jak działa CITES? Za przykład może posłużyć sposób postępowania w przypadku największego ssaka lądowego na ziemi – słonia. Po odbudowie populacji zwierzęta te zostały zakwalifikowane do drugiego poziomu ochrony, przy czym handel kością słoniową jest nadal zakazany z uwagi na najwyższy poziom ochrony. Wynika to z tego, że ludzka żądza posiadania kości słoniowej niemal doprowadziła do wyginięcia tych zwierząt. W latach 70. i 80. XX wieku populacja drastycznie zmalała. W tamtym czasie zabijano rocznie około 100 000 słoni, prawie zawsze dla kości słoniowej pozyskiwanej z kłów zwierząt. Całkowity zakaz handlu kością słoniową w 1989 roku doprowadził do odbudowy populacji do tego stopnia, że w połowie lat 90. można było w przypadku słonia obniżyć status jego ochrony do poziomu drugiego. Mimo to każdego roku tysiące słoni pada ofiarą kłusownictwa. Dlatego Niemcy bezpośrednio wspierają również programy ochrony, programy przeciwdziałania kłusownictwu, szkolenia dla strażników łowieckich, a także kampanie edukacyjne w Afryce i Azji.
Kolejną historią sukcesu CITES jest ochrona południowoamerykańskiej wikunii. Ze względu na ich nieporównywalnie delikatną i dającą ciepło wełnę polowano na nie tak intensywnie, że pozostało ich zaledwie 10 000. Po wprowadzeniu zakazu handlu i eksportu populacja wzrosła obecnie do około 500 000 osobników, w związku z czym gatunek ten nie jest już uważany za zagrożony.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
