Szansa dla talentów w dziedzinie AI
Niemcy jako ośrodek badań nad AI mają wiele do zaoferowania w ważnej przyszłościowej dziedzinie sztucznej inteligencji – zarówno w świecie nauki, jak i w biznesie.
Klaus Lüber,
28.11.2023 
Richard Gao, doktorant wydziału kognitywistyki na renomowanym Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego, podczas kursu wakacyjnego poznał w 2019 roku grupę niemieckich badaczy z Tübingen. Kierownik zespołu przeprowadził wykład o możliwościach wykorzystania sztucznej inteligencji w badaniach neuronaukowych. Gao był tym zachwycony. Zatem gdy przyszło mu wybrać miejsce kontynuacji badań po studiach doktoranckich, wybrał niewielkie miasto uniwersyteckie koło Stuttgartu. „Tübingen cieszy się od pewnego czasu światową renomą jako ośrodek AI i neuronauki“, opowiada.
Gao jest od 2021 roku członkiem zespołu badawczego prof. Jakoba Macke „Machine Learning in Science“ w Tübingen AI Center. Stowarzyszenie Uniwersytetu w Tübingen oraz Instytutu Maxa Plancka ds. Inteligentnych Systemów (MPI-IS) jest częścią ogólnoniemieckiej sieci łączącej aktualnie sześć ośrodków badań nad AI. Poprzez tę sieć, w ramach przyjętej strategii AI, rząd federalny chce zwiększyć znaczenie niemieckich badań nad sztuczną inteligencją na arenie międzynarodowej. Jej celem jest zainteresowanie specjalistów AI z całego świata budowaniem kariery w Niemczech. Odnosi się to zarówno do profesorów, tutaj planowane jest dodatkowe 150 stanowisk, jak również studentów i doktorantów.
Supertalenty z zagranicy
Centrum AI w Tübingen stało się już znanym adresem i uważane jest za jeden z najlepszych europejskich ośrodków w dziedzinie uczenia maszynowego: „Mamy tu już pokaźne grono najwyższej klasy badaczy, którzy przyjechali do nas z najlepszych zagranicznych instytutów“, mówi Philipp Hennig, profesor zajmujący się metodami uczenia maszynowego na Uniwersytecie w Tübingen. „Dla najlepszych studentów z zagranicy, którzy często mogą wybierać najlepsze uniwersytety, może to być argument, by zdecydować się właśnie na naszą uczelnię“.
Różnokierunkowe badania nad AI
Podczas gdy AI Center w Tübingen skupia się na rozwoju tak zwanych odpornych systemów uczących się, a więc algorytmów uczenia, które skutecznie radzą sobie z zewnętrznymi i nieoczekiwanymi czynnikami, pozostałe pięć centrów kompetencji zajmuje się innymi aspektami badań nad AI. Najszerzej zakrojone badania prowadzi Niemieckie Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją (DFKI) z placówkami w Kaiserslautern, Saarbrücken, Bremie i Berlinie. Badacze 60 różnych narodowości pracują tam nad najróżniejszymi zastosowaniami AI. Munich School of Robotics and Maschine Intelligence (MSRM) zajmuje się przede wszystkim tematyką pracy, zdrowia i mobilności oraz bada nowe podejścia do interakcji człowiek-maszyna.
Badaczy z Berlin Institute for the Foundations of Learning and Data (BIFOLD) interesuje szczególnie pytanie, jak sprawić, by złożone systemy AI były bardziej transparentne. „Jest to jeden z podstawowych warunków zaufania, jakie możemy pokładać w systemach, a tym samym także sukcesu tej technologii na rynku“, podkreśla dr Jack Thoms, kierownik BIFOLD. Center for Scalable Data Analytics and Artificial Intelligence (ScaDS.AI) w Dreźnie/Lipsku koncentruje się na tworzeniu nowych infrastruktur komputerowych, które jeszcze wydajniej przetwarzają dane. Szóste centrum AI, LAMARR Insitute przy Fraunhofer Institute for Intelligent Analysis and Information Systems IAIS w Sankt Augustin koło Bonn, intensywnie zajmuje się strategiami transferu badań w przedsiębiorstwach.
AI w gospodarce
Swój wkład w badania ma też coraz większa liczba niemieckich przedsiębiorstw. Firma Bosch stworzyła na przykład własny dział badawczy poświęcony sztucznej inteligencji. W głównej siedzibie firmy w Reutlingen koło Stuttgartu zatrudnionych jest około 100 badaczy zajmujących się AI. „Każdego roku wspieramy około 40 doktorantów z niemieckich uniwersytetów. Prowadzą oni swoje badania bezpośrednio u nas i mogą korzystać z naszych zasobów”, wyjaśnia dr Michael Pfeiffer, kierownik działu badań nad AI w firmie Bosch. „Zaawansowane badania nad AI wymagają przede wszystkim mocy obliczeniowej. Nasze przedsiębiorstwo robi ogromne inwestycje w tym zakresie“. Jeżeli ma to pomóc w pozyskiwaniu specjalistów w dziedzinie AI, są to inwestycje opłacalne. „Bardzo wielu z tych specjalistów zostaje u nas także po obronie doktoratu“, mówi Pfeiffer.
Jeżeli chodzi o inwestycje w kształcenie i wykwalifikowany personel, przedsiębiorstwo nie jest odosobnione w swoich działaniach. Niedawno w Heilbronn został otwarty Park Innowacji AI (Ipai). Dzięki środkom przedsiębiorstwa z branży spożywczej, grupy Schwarz, ma tam powstać jeden z największych ekosystemów AI w Europie. Jest tam również Aleph Alpha, startup AI z Heidelbergu – jedna z niewielu europejskich firm, która dotrzymuje kroku najlepszemu obecnie modelowi językowemu AI ChatGPT amerykańskiego przedsiębiorstwa Open AI. W przeciwieństwie do konkurencji, Aleph Alpha pracuje z systemem AI, którego wyniki są zrozumiałe dla użytkowników. Taka transparentność może okazać się atrakcyjną innowacją zwłaszcza w przypadku szerokiego zastosowania.
Także DeepL, przedsiębiorstwo AI z Kolonii, nie ustępuje zagranicznej konkurencji. Jego translator bazujący na sztucznej inteligencji uznawany jest za skuteczniejszy i bardziej precyzyjny od Google Translate, porównywalnej usługi amerykańskiego koncernu. DeepL nie ma jednocześnie problemu z pozyskiwaniem wyróżniających się talentów naukowych. „Czerpiemy z ogromnego potencjału, który czeka tuż za rogiem“, mówi prezes DeepL, dr Jarosław Kutyłowski. W samym tylko regionie Kolonii znajduje się 47 uczelni i 31 jednostek badawczych z 17 000 studentów kierunków informatycznych. W Heilbronn bardzo dobrze odnajduje się także Aleph Alpha. „Mamy tu najlepsze warunki do dalszego rozwoju pod względem naukowym“, mówi założyciel Aleph Alpha, Jonas Andrulis. W ciągu kolejnych dwunastu miesięcy planuje on podwojenie liczby personelu do 120 osób.
Niemieckie Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją
© www.deutschland.de