„Rozpowszechnianie idei fact-checkingu”
Politolog Josef Holnburger wyjaśnia, w jaki sposób rozprzestrzenia się dezinformacja i co może pomóc w walce z fake newsami.
Politolog Josef Holnburger wraz z Pią Lamberty zasiadają w zarządzie Centrum Monitoringu, Analiz i Strategii (CeMAS), które zajmuje się ideologiami spiskowymi, dezinformacją, antysemityzmem i prawicowym ekstremizmem.
Czym są fake newsy?
Z naukowego punktu widzenia rozróżniamy pomiędzy misinformacją a dezinformacją. Jeśli na przykład fałszywy cytat zostanie rozpowszechniony przez pomyłkę, ponieważ ktoś nie słuchał odpowiednio uważnie, jest to misinformacja. Natomiast dezinformacja to celowo rozpowszechniane fałszywe informacje, takie jak cytat, który w rzeczywistości nie padł lub został celowo umieszczony w fałszywym kontekście. W przestrzeni publicznej często określa się to mianem fake newsów.
Czy z powodu dezinformacji zagrożenie wzrosło?
Rozpowszechnianie dezinformacji jest o wiele łatwiejsze niż kiedyś. A wraz z tym wzrosło też niebezpieczeństwo. Rozpowszechnianie działa przerażająco dobrze poprzez emocjonalizację na portalach społecznościowych. W związku z tym zwłaszcza duże platformy potrzebują dobrych zasad, aby powstrzymywać dezinformację. Może to oznaczać ograniczenie zasięgu kont lub nawet ich blokowanie. Należy również wskazywać użytkownikom fałszywe informacje za pomocą weryfikacji faktów.
Dlaczego ludzie wierzą ewidentnie fałszywym twierdzeniom?
Ludzie wierzą w dezinformację, bo chcą w nią wierzyć, bo pasuje do ich przekonań politycznych. Istnieją ideologowie spiskowi, do których nie można już dotrzeć nawet przy użyciu faktów. Ludzie ci wierzą nawet w sprzeczne ze sobą fałszywe informacje: uważają, że koronawirus jest zarówno potajemnie opracowaną bronią biologiczną, jak i nieszkodliwym wirusem grypy.
Jakie działania można podjąć przeciwko dezinformacji?
Przede wszystkim ważne jest, aby wyposażyć środowisko osób podatnych na ideologie spiskowe w fakty. Nadal mają do nich dostęp w rodzinie lub w pracy. Dlatego musimy szerzej rozpowszechniać weryfikację faktów: poprzez związki zawodowe, kościoły czy stowarzyszenia. Musimy też wspierać organizacje takie jak „Veritas” czy „entschwört”, które udzielają porad osobom, których krewni wierzą w ideologie spiskowe.
Zasadniczo jakich wskazówek może Pan udzielić, aby nie dać się zwieść dezinformacji?
Należy wiedzieć, że wysoce zemocjonalizowane nagłówki lub cytaty często wskazują na dezinformację. Zwłaszcza zdjęcia można bardzo szybko podrobić. Jeśli na przykład politycy są przedstawieni z bardzo zniekształconym wyrazem twarzy, prawdopodobnie zdjęcia są zmanipulowane. Jednocześnie w Niemczech wypowiedzi w mediach o ustalonej renomie podlegają dobrym standardom, dzięki czemu informacje te są zazwyczaj godne zaufania. W mediach społecznościowych należy korzystać ze zweryfikowanych kont, które pokazują, czy dane konto naprawdę należy do danej osoby.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
