Ana içeriğe geç

Sevgi, korku ve huşu arasında

Almanlar ve ormanları: Özel bir duygusal bağın öyküsünü bir geri sayım aracılığıyla anlatıyoruz.

Arnd Festerling, 29.09.2023
Büyülü orman – Kara Ormanlar’dan iç ferahlatan bir manzara
Büyülü orman – Kara Ormanlar’dan iç ferahlatan bir manzara © picture alliance / Zoonar

Orman Alman tarihinde ve kültüründe önemli bir rol oynar. İşte küçük bir geri sayımla örnekler:

Die deutsche Netflix-Serie „Dark“
Alman Netflix dizisi "Dark" © Netflix/Courtesy Everett Collection / Everett Col

Beş filmlik performans

İster kulis, gösteri alanı veya başrol – Orman, bir çok Alman televizyon dizisinde önemli bir rol oynuyor. Özellikle de aynı adı taşıyan Netflix dizisinde ("Dark") karanlık ve gizemli bir etki yaratıyor. Esrarlı dizi tüm dünyada ses getiren en önemli Alman yapımlarından biri. 

ZDF belgeseli "Unsere Wälder" (Ormanlarımız) ile 1990'lı yıllarda 16 Avrupa ülkesinde gösterime giren ve orman hayvanlarının insanlar tarafından tahrip edilmiş yaşam alanlarını terk etmesini konu alan, çeşitli yayın kuruluşlarının bir ortak çalışması olan "Als die Tiere den Wald verließen" (Hayvanlar Ormanı Terk Ettiğinde) adlı çizgi film dizisi, daha gerçekçi bir orman tablosu ortaya koyuyor.

"Barbaren" (Barbarlar) dizisinde orman, askeri bir çatışmanın kulisi olarak kullanılıyor. Bu Alman yapımında M.S. 9. yılda Teutoburg Ormanı'nda Romalılar ile Germenler arasında yaşanan epik Varus Muharebesi'nin (Teutoburg Ormanı Savaşı) tarihi konu alınıyor.

Bir ormancı ve üç çocuğunun Bavyera Ormanı'ndaki pastoral hayatını ve günlük rutinini anlatan Alman kült dizisi "Forsthaus Falkenau" (Falkenau Ormancı Evi) her şey daha barışçıl. 

Bayreuth Festivali’nde 2008’de Tankred Dorst yönetiminde sahnelenen Sigfried operasından bir kare
Bayreuth Festivali’nde 2008’de Tankred Dorst yönetiminde sahnelenen Sigfried operasından bir kare © picture-alliance/ dpa

Dört kere sanat: ormanda, ormanla, ormana dair

 

  1. Johann Wolfgang von Goethe doğa mistisizmine dair en ünlü nazım eseri olan “Der Erlkönig” şiirini yazmıştı: “Gecenin ve rüzgarın ortasında kimdir bu atlı…“
  2. Joseph Beuys Kassel’da 1982’de düzenlenen documenta kapsamında başlattığı “Yerel Yönetim yerine Yeşil Yönetim” (Stadtverwaldung statt Stadtverwaltung) gibi bir sloganla 7.000 meşe dikilmesini hedefleyen ağaçlandırma projesiyle Alman tarihinin en zahmetli sanat aksiyonlarından birini hayata geçirmişti.
  3. Richard Wagner 16 saatlik opera serisi “Nibelung Yüzüğü” ilk defa 1876 yılında sahnelendi. Eski bir söylenceye dayanan eserde orman merkezi bir rol oynuyor.
  4. Alman müzisyen Alexandra 1968’da Almanya’daki ilk doğa koruma hitlerinden biri olan “Mein Freund der Baum” (Arkadaşım Ağaç) şarkısını seslendirmişti.

 

Günümüzde orman bilimi: Saksonya Orman İşletmeleri iklim değişikliğine uyum sağlayabilecek ağaçlar yetiştiriyor
Günümüzde orman bilimi: Saksonya Orman İşletmeleri iklim değişikliğine uyum sağlayabilecek ağaçlar yetiştiriyor © picture alliance / Jürgen Lösel/dpa-Zentralbild/ZB

Üç bölümde Alman ormanlarının hikayesi

 

  1. Her yer orman – Miladi takvimin başlarında Cermen topraklarının Romalılarca işgal edilmemiş bölümü yüzde 70 ila 90 arasında ormanlarla kaplıydı. Cermen toplulukları bu bölgedeki orman açıklıklarında dağınık bir şekilde yaşıyordu.
  2. Hiç orman yok – Almanya’da orman oranının en düşük olduğu dönem 1750-1850 yılları arasıydı. Yapılaşma, gemi yapımı ve madenciliğin yanı sıra yakıt olarak odun tüketimi dolayısıyla 1800 civarında kapalı alan şeklinde neredeyse hiç orman kalmamıştı. “Alman ormanlarının” romantikleştirilmesi de bu yokluk döneminde başlar.
  3. Yeniden ağaçlandırma – Yokluk insanı mucit yapar. 1800-1815 yılları arasında da yeni bir bilim dalı “icat edildi”: Orman bilimleri. Hedef ormanları kurtarmaktı. Almancada sürdürülebilirlik anlamına gelen “Nachhaltigkeit” kavramının Saksonyalı Carl von Carlowitz tarafından bulunmasıysa bundan da öncesine tekabül eder; Carlowitz kesilecek ağaç sayısının büyüyebilecek ağaç sayısını geçmemesi fikrini ortaya atmıştı.

 

Bavyera’nın Oberammergau köyündeki bir evin duvarına işlenmiş masal sahnesi
Bavyera’nın Oberammergau köyündeki bir evin duvarına işlenmiş masal sahnesi © picture alliance / imageBROKER

İki orman masalı

 

  1. Hänsel ve Gretel – Anne ve babaları tarafından bir ormanda terkedilen iki kardeş, insan yiyen bir cadının eline düşse de Gretel’in kurnazlığı sayesinde kurtulmayı başarır.
  2. Kırmızı Başlıklı Kız – Ormanda yaşayan ninesini ziyaret etmek isteyen küçük kız tıpkı ninesi gibi kurdun midesini boylar (“Senin dişlerin neden bu kadar büyük? Seni daha iyi yiyebilmek için.”). Neyse ki bir avcı ikisini de kurtarır.

 

Schenklengsfeld’in kasaba meydanını süsleyen geleneksel köy ıhlamuru
Schenklengsfeld’in kasaba meydanını süsleyen geleneksel köy ıhlamuru © picture alliance / Franz-Peter Tschauner

Bir ağaç, pir ağaç

 

  1. Dorflinde – Hessen eyaletinin Schenklengsfeld kasabasının meydanında dikili ıhlamur ağacı muhtemelen Alman köy ve kasabalarının geleneksel “köy ıhlamurları” arasındaki en yaşlı örnek; bu ağacın 1.250 yaşında olduğu tahmin ediliyor. Dünyadaki en yaşlı ağaç rekoruysa İsveç’teki Old Tjikko adlı 9.550 yaşındaki ladin ağacında. Koloni şeklindeki ağaçlarsa ortak kökleri aracılığıyla çok daha uzun süre yaşayabiliyor: ABD’nin Utah eyaletindeki titrek kavaklar 80.000 yaşında.

 

Köknar ağacı Noel’in ayrılmaz bir parçası
Köknar ağacı Noel’in ayrılmaz bir parçası © picture-alliance / Stephan Jansen

Bonus: Ağaçlı Noel şarkısı

 

  1. O Tannenbaum – En az 450 yaşındaki bu anonim şarkı Noel kutlamalarının ayrılmaz bir parçası olarak hep söylenir.

 

© www.deutschland.de

You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: