Ana içeriğe geç

YZ – Riskleri ve yan etkileri

Etik kurul Alman hükûmetine danışmanlık yapıyor ve yapay zekanın rastgele kullanımı konusuna karşı uyarıyor. 

04.04.2023
Alena Buyx
Alena Buyx © picture alliance/dpa

Yapay zeka her derde deva. Alman Etik Kurulu başkanı profesör Alena Buyx ”Yapay zeka kanseri teşhis etmek veya öğrencilerle sözcük öğrenmek için kullanılabileceği gibi, kimlerin sosyal yardımları alacağını belirlemek ve sosyal medyalardaki davranışlarımızı etkilemek için de kullanılabilir” diyor. Süreçleri kolaylaştırmak, insanların omuzlarındaki yükü almak, hastalıkları teşhis etmek kulağa hoş yeni bir dünya gibi geliyor. Ancak Federal Meclis tarafından 2020 yılında YZ’nın yaratacağı fırsatları ve tehlikeleri araştırmak üzere görevlendirilen etik kurul geleceği pek o kadar parlak görmüyor. Politikacılara ve hükûmete etik konularda danışmanlık yapan ve çeşitli uzmanlık alanlarına sahip bilim insanlarından oluşan heyetin başkanı “YZ insanın yerini almamalı” diyor. Buyx temel sonucu şöyle ifade ediyor: “YZ kullanımı insanın ilerlemesini, otoritesini ve eylem olanaklarını genişletmeli ve bunları azaltmamalıdır.” 

YZ insanın yerine geçmemelidir.
Alena Buyx, etik kurulun başkanı

Etik kurul 287 sayfalık “İnsan ve Makine” mütalaasında heyetin yeni teknolojiler ile ilişkilendirdiği tehlikeleri ve fırsatları kaleme almış. Rapor (Almanca dilinde) Mart ortasında Berlin’de sunulmuş. Yeni gelişmelere eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşmak ve tehlikelere karşı uyarmak etik kurulun önemli bir görevi. Bunu da raporda yapıyor. Hamburg Üniversitesi’nde enformasyon teknolojileri etik kürsüsü profesörü Judith Simon, YZ’ya aktarılan görevlerin prensip olarak insanın yeteneklerinin bir genişletilmesine hizmet etmesi gerektiğini söylüyor. Bu nedenle görevin “İnsanın eylem yeteneğinin ve otoritesinin azaltılmasının yanı sıra sorumluluğun yayılmasının engellenmesi” olduğunu belirtiyor.  

Buyx, Simon ve Nida-Rümelin raporlarını sunuyor.
Buyx, Simon ve Nida-Rümelin raporlarını sunuyor. © picture alliance / Geisler-Fotopress
Sorumluluk makinelere delege edilemez.
Julian Nida-Rümelin “İnsan ve makine” çalışma grubu

Almanya’nın eski Kültür Devlet Bakanı Julian Nida-Rümelin insan sorumluluğunun altını çiziyor. Bunun “makinelere delege edilemeyeceğini veya makinelerle paylaşılamayacağını” belirtiyor. YZ’nin şeffaf bir şekilde kullanımı söz konusu olmadığında özellikle yapay zekanın medyada ve arama motorları, haber bülteni teklifleri veya sosyal medyalar gibi iletişim kanallarındaki kullanımının büyük tehlikelere gebe olduğunu belirtiyor. Özellikle kişiselleştirilmiş teklifler objektif seçenek izlenimi yaratabilir, ancak gerçekte YZ tarafından hazırlanmış, önceki bir kullanım davranışını yansıtabilirler. Bunun nedeninin özel sağlayıcıların kendi kullanıcılarını kendine bağlama ticari çıkarı doğrultusu olduğu ifade ediliyor. “Bunun sonucu teklif edilen bilgi ve düşünce yelpazesinin bir daralmasıdır” diye uyarıyor Nida-Rümelin. Etik kurulun görüşüne göre bunun önünü almanın bir yolu, özel dijital işletme platformlarına alternatif olarak kamu hukuku dijital iletişim yapısının olmasıdır. Bunun Almanya’daki kamu hukuku radyo yayınları ile karıştırılmaması gerekir, bu platformlar büyük devlet etkisi olmadan kamu hukuku vakıfları tarafından işletilebilir diye ekliyor Nida-Rümelin.

© www.deutschland.de 

Düzenli olarak Almanya hakkında bilgiler edinmek mi istiyorsun? Şuradan kaydolabilirsin: