Humboldt Forum – Bir aydınlanma merkezi

100.000 metreküp beton ve 20.000 ton çelik, 9.000 metreküp kumtaşı, 958 pencere ve 24 asansör: Yeniden inşa edilen Berlin Sarayı’ndaki Humboldt Forum birçok bakımdan bir yüzyıl projesi. 2020 ile 2021 yıllarında tamamlanan ve açılan bina ile birlikte kültürlerin ve bilimlerin yeni bir merkezi inşa edildi – tam da Berlin’in kalbinde Müze Adası’nın karşısında ve böylelikle etrafı Eski Ulusal Galeri, Eski ve Yeni Müze yanı sıra Bergama Müzesi gibi ünlü komşularla kuşatılmış durumda.  

Humboldt Forum – Bir kültür ve bilim merkezi 

Yeni kültür ve bilim merkezinin dört kullanıcısı var: Etnoloji Müzesi ve Asya Sanatları Müzesi – her ikisi de Prusya Kültür Varlıkları Vakfı’na ait –, Berlin Eyaleti daimi sergi “Berlin Global”, Humboldt Üniversitesi’nin bir laboratuvarı ve değişen sergiler ve toplantılar düzenleyen Humboldt Forum Vakfı.  

Yeni yapı İtalyan mimar Franco Stella tarafından tasarlanmış. Yapının yeniden yorumu, 1950 yılında patlatılan tarihi yapının yeniden inşa edilmiş barok cephelerini çağdaş bir mimari dille birleştiriyor. Humboldt Forum’un internet sitesinde “Tarih şimdiki zaman ve gelecek ile birleşiyor ve yeni bir tabloda toplanıyor” deniliyor.  

Sömürgecilikle yüzleşme taşıyıcı bir rol oynuyor 

Humboldt Forum geçmişi ve şimdiki zamanı yeni bir gelecekte birleştirme temel mimari düşüncesini başka bir düzlemde de yerine getirmek istiyor. Çünkü bir yandan barındırdığı sanat ve kültür tarihi hazineleri ile birlikte en büyük ve en anlamlı Almanya kültür projelerinden biri. Öte yandan henüz Humboldt Forum’un açılmasından önce Almanya’da ve uluslararası ortamlarda tartışmalara yol açan tam da bu hazineler: Birçok tarihi objenin kökeni net değil, bazılarının kanunlara aykırı bir şekilde Almanya İmparatorluğu’nun o zamanki kolonilerinden ve başka Avrupa ülkelerinden çalınmış olduğu ortaya çıktı.  

Bu nedenle sömürgecilik tarihi dört serginin ana konuları arasında yer alıyor. Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier Eylül 2021’deki açış konuşmasında sömürgeciliğin ve buna bağlı olarak “Fethetme, bastırma, yağmalama, hırsızlık, on binlerce insanların katledilmesi” gibi suçların Almanya’da “uzun süredir” unutulmuş ve halen “kara lekeler” olduğunu ifade etti. Bunun için bilinç gelişmezse gündelik ırkçılık olaylarının sona ermeyeceğini belirtti. Ancak “Bu forum gerçek bir forum olduğunda, yani bu müzakerelerin yapıldığı bir yere dönüştüğünde..., o zaman bu soru kendi yorumuna göre cevaplandırılmış olacaktır” dedi Steinmeier.  

Nijerya Bronzları’nın tarihi iadesi 

Almanya’da sömürgecilikle yüzleşme yönündeki ilk anlamlı adım Aralık 2022 tarihinde atıldı: Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock on yıllar süren görüşmelerin sonunda 20 Benin Bronzu’nu Nijerya’ya geri götürdü. Bakan bir ilk adımdan söz etti, diğer bronzların takip edeceğini ifade etti. Sömürgecilik zamanlarında çalınan sanat eserleri Berlin, Hamburg, Köln, Stuttgart ve Dresden/Leipzig müzelerinin envanterindeydi. Bugün Nijerya’ya ait o dönemlerdeki Benin İmparatorluğu sarayından 1.100’ün üzerindeki eser yaklaşık 20 Alman müzesinin envanterinde bulunuyordu. Objeler 1897 yılındaki İngiliz yağmalamalarından geliyor. 

2010 yılından bu yana Humboldt Forum çatısı altında bulunan Etnoloji Müzesi bir Benin Dialogue Groupüyesi ve bu kapsamda Avrupa’daki müzeler Nijeryalı partnerlerle katılımcı müzelerin koleksiyonlarında bulunan Benin objelerinin geleceğini belirliyor. Köken araştırmaları Almanya’yı Tanzanya veya Papua Yeni Gine gibi bir çok başka ülkede de ileri taşıyor. Etnoloji Müzesi’nin Okyanusya koleksiyonunda yer alan kano buranın Luf Adası’ndan geliyor. Alman kurumu, müzenin web sitesinde de yazdığı üzere “şimdiye kadarki araştırmalarda Avrupa merkezli soruları ve bulguları desteklemek ve diğer araştırmalar ve bilgi alışverişi çerçevesinde Papua Yeni Gine’deki partnerlerin görüşlerini de dahil edebilmek amacıyla” Port Moresby Ulusal Müzesi ile irtibat halinde deniliyor.  

Humboldt Forum’un kurulmasında pay sahibi olan Prusya Kültür Varlıkları Vakfı başkanı Hermann Parzinger kültür ve kültürel miras alanındaki yoğun işbirliğinin “Küresel Güney ile tamamen yeni bir ilişki geliştirme” fırsatı sunduğunu belirtti. Buna göre Humboldt Forum da gelecekte Almanya’nın sömürgecilik geçmişiyle daha fazla yüzleşmesine ve ülkeler arasındaki kültürel işbirliğini derinleştirmeye katkı sağlayacağını ifade etti.  

© www.deutschland.de 

Düzenli olarak Almanya hakkında bilgiler edinmek mi istiyorsun? Şuradan kaydolabilirsin: