Feminist Dış Politika: Eşit hakları güçlendirmek

Almanya’nın dış ve kalkınma politikası, dünya çapında hak eşitliğinin ve eşit katılımın yanı sıra barışı ve güvenliği güçlendirmek için bundan böyle daha çok feminist kriterlere yönelecek. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve Kalkınma Bakanı Svenja Schulze bu amaçla feminist bir dış politika talimatnamesini içeren 80 sayfalık kapsamlı bir kataloğu tanıtıyor. Baerbock'un vurguladığı gibi burada "Kadınlar için değil, bilakis toplumun tüm üyeleri için bir dış politika" söz konusu

Feminist dış politika ne anlama geliyor?

Halihazırda feminist bir dış politika uygulayan diğer bazı ülkeler gibi İsveç de feminist dış politikanın öncülerinden kabul ediliyor. Kanada, Fransa, Lüksemburg, Meksika ve İspanya da açık bir feminist dış politika izliyor. Almanya da geçmiş zamanda dış ve kalkınma politikalarında kadın ve kız çocuklarının haklarının yanı sıra cinsiyete duyarlılık konularında çaba göstermişti, ancak yeni talimatname ile artık cinsiyet eşitliği ve eşitlikçi katılıma dair uluslararası girişimlerin daha kararlı ve hedefli bir şekilde hayata geçirilmesi öngörülüyor.

Centre for Feminist Foreign Policy organizasyonundan Kristina Lunz Almanya'da feminist dış politikanın kanaat önderlerinden biri olup, dünya çapındaki savaşlar ve çatışmalar da dikkate alındığında yeni bir yönelimin gerekli olduğuna işaret ediyor: Lunz, Alman televizyon kanalı ARD'ye verdiği röportajda: "Geleneksel dış politika ve güvenlik politikası yaklaşımları sadece son yıllarda dünya çapındaki çatışma sayısının iki katına çıkarmamıza neden oldu" dedi. Baerbock ayrıca şunları vurguladı: Söz konusu tasarı değer odaklı dış politikanın ayrılmaz bir parçası ve "kapsamlı bir güvenlik anlayışı açısından" ulusal güvenlik stratejisine de yansıması gerekiyor.

Barış ve güvenlik konusunda kadınlar nasıl bir rol oynuyor?

Kadınlar pek çok kriz bölgesinde önemli görevler üstleniyor: Korunmuş alanlar yaratıyor, şiddete karşı duruyorlar ve sıkıntılara göğüs geriyorlar. Belarus’taki veya İran’daki kadınların cesur protestoları olmasaydı oralardaki baskı ortamı dünya kamuoyunun bu denli dikkatini çekmezdi. Bu nedenle Almanya politikasıyla aynı zamanda Birleşmiş Milletler’in “Kadın, Barış, Güvenlik” ajandasını hayata geçirme konusunda da kararlı ve ilgili Ulusal Eylem Planları’nı kabul etti.

2021 yılında SPD, Birlik 90/Yeşiller ve FDP’den oluşan hükümet zaten bunu koalisyon sözleşmesine yazmıştı: “Ortaklarımızla Feminist Dış Politika bağlamında kadınların ve kız çocuklarının haklarını, kaynaklarını ve duruşunu dünya çapında güçlendirmek ve toplumsal çeşitliliği desteklemek istiyoruz. Daha fazla kadını uluslararası idari pozisyonlara getirmek, BM’nin 1325 sayılı kararının uygulanmasına yönelik Ulusal Eylem Planı’nı iddialı bir şekilde uygulamak ve geliştirmeye devam etmek istiyoruz.”

Dış politikada neler değişecek?

Baerbock'a göre feminist dış politikanın hedefi, yasama döneminin sonuna kadar proje fonlarının yüzde 85'inin kadınların haklarını güçlendirecek ve kadınların kaygılarına doğrudan yer verilecek şekilde "cinsiyete duyarlı" olması. Mesela insani yardımlarda kadınların erkeklere göre farklı hijyen ürünleri ihtiyacının dikkate alınması öngörülüyor. Yaklaşık 7,5 milyar Euro'luk genel bütçenin üçte ikisi proje fonu olup, bu yaklaşık 5 milyar Euro'nun gelecekte toplumsal Cinsiyet Bütçelemesi parolası adı altında harcanması öngörülüyor.

Feminist bir dış politika için altı direktifte şöyle diyor: "Kadınların ve marjinalleşmiş grupların bakış açılarını barış ve güvenliğe yönelik küresel çalışmalarımıza entegre ediyoruz." Kadınların iklim politikasındaki temel rolü de vurgulanıyor: Kadınlar ve çeşitli toplumsal grupların "iklim ile enerji diplomasimizdeki önemli aktörler ve lider kişilikler" olduğu ifade ediliyor. Ayrıca iklim krizinin kadınlar üzerindeki etkilerinin dengelenmesi bekleniyor. Birleşmiş Milletler’e göre 2021 yılında iklim koşullarına bağlı afetler nedeniyle kaçmak zorunda kalan insanların yüzde 80'ini kadınlar oluşturuyordu.

Kadınlar dış hizmetlerde nasıl bir rol oynuyor?

Dışişleri Bakanlığı’nda da yeniden yönelim somut sonuçlar verdi:  Özellikle içe yönelik bir etki yaratmak amacıyla "feminist dış politika için bir Dışişleri Bakanlığı elçisi" görevinin oluşturulması bekleniyor. Bakan "Dış hizmetlerimize daha kadınsı bir imaj kazandırmak ve liderlik pozisyonlarındaki kadın oranlarını artırmak üzerinde çok çalışacağız" dedi.

Gelecekteki kalkınma politikası neleri öngörüyor?

Kalkınma Bakanı Schulze cinsiyete duyarlı yaklaşımı "Kadınlar eşit haklara sahip olduğunda ve aynı sorumlulukları taşıdığında dünyada daha az yoksulluk, daha az açlık ve daha fazla istikrar oluşur" diye açıkladı. Yönetmelikler, 2025 yılına kadar yeni taahhüt edilen finansal kaynakların yüzde 90'ından fazlasının eşitliği geliştiren amaçlara aktarılmasını öngörmektedir. Feminist kalkınma politikası tasarısının ortak ülkelerle işbirliği halinde pekiştirilmesi bekleniyor. Bakanlıkta idari pozisyonların en az yüzde 50'sine kadınların atanması öngörülüyor.

(Alman Basın Ajansı ile)