Pionier kwantowy z Niemiec
Niemiecki informatyk Hartmut Neven kieruje laboratorium kwantowym Google. Uchodzi on za jeden z najbardziej innowacyjnych umysłów w tej rewolucyjnej dziedzinie badań.
Klaus Lüber ,
02.01.2025 
Dla wielu osób była to sensacja: Na początku grudnia 2024 r. amerykańska firma Google zaprezentowała swój nowy chip do obliczeń kwantowych „Willow”. Rynki akcji zareagowały podekscytowaniem, badacze kwantowi byli pod wrażeniem. Zespołowi programistów z Google Quantum Artificial Intelligence Laboratory udało się drastycznie zredukować podatność komputerów kwantowych na błędy - będącą do tej pory jedną z największych przeszkód w praktycznym ich zastosowaniu.
Jest to przede wszystkim zasługa niemieckiego informatyka Hartmuta Nevena. Utworzenie w 2012 r. Quantum AI Lab, w które zaangażowana jest między innymi NASA, było efektem jego inicjatywy. W tym czasie Neven był już od kilku lat mocno zaangażowany w rozwój produktów w firmie technologicznej Google. Kierował zespołami w obszarach przetwarzania obrazu i systemów wyszukiwania wizualnego oraz odegrał kluczową rolę w rozwoju okularów Google-Glass.
Wyrazisty duch przedsiębiorczości
Neven studiował fizykę, a także ekonomię i już od wczesnych lat emanował z niego silny duch przedsiębiorczości. Spośród 40 doktorantów Instytutu Neuroinformatyki na Uniwersytecie Ruhry w Bochum wybrano go do kierowania laboratorium medialnym na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w Los Angeles. Zadaniem do wykonania, jakie otrzymał, było wprowadzenie na rynek oprogramowania do rozpoznawania twarzy, które stworzył jego profesor. Projekt ten zakończył się niepowodzeniem, ale kolejna próba była już udana: jego start-up, Neven Vision, został przejęty przez Google.
Neven dotarł do obliczeń kwantowych dzięki swojej pracy nad rozpoznawaniem obrazów i wykorzystaniem uczenia maszynowego, „ponieważ można było przewidzieć, że klasyczne komputery nigdy nie staną się znacznie szybsze w przypadku problemów optymalizacyjnych, które należało rozwiązać”, jak sam mówi. Jego ulubiony przykład ogromnego potencjału takich maszyn: „Komputery kwantowe mogą pomóc nam zrozumieć procesy fuzji jądrowej w taki sposób, aby udało się ją przeprowadzić”.
System operacyjny natury
Neven stawia sobie ambitne cele: Najpóźniej do 2029 roku on i jego zespół chcą zaprezentować pierwszy powszechnie stosowany komputer kwantowy: „Umożliwi to nam wykorzystanie mechaniki kwantowej, tego „systemu operacyjnego natury”. Nie sądzi on jednak, że komputery kwantowe zastąpią wówczas komputery konwencjonalne. „Korzystanie z komputera kwantowego do pisania maili lub odtwarzania filmów z YouTube byłoby porównywalne do poruszaniem się Ferrari na codzienne zakupy”.
