Przejdź do głównej zawartości

Śladami Bauhausu

Ponad 100 lat po założeniu szkoły artystycznej w wielu miejscach w Niemczech można jeszcze przeżyć Bauhaus. Przedstawiamy najważniejsze obiekty.

20.11.2023
Współczesny Bauhaus w Schwerinie
Współczesny Bauhaus w Schwerinie © pictureAlliance/dpa

Alfeld an der Leine położone jest w zachodniej części Niemiec. I choć to dolnosaksońskie miasto wyróżnia się zabudową z muru pruskiego, sławę zawdzięcza jednak zabudowaniom fabrycznym zakładów Fagus. Był to pierwszy projekt Waltera Gropiusa, który pozwolił mu w 1911 r. rozpocząć samodzielną działalność jako architekt. 100 lat później ten oryginalny, zapowiadający nadejście stylu modernistycznego zabytek został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zakłady obuwia w Alfeld
Zakłady obuwia w Alfeld © dpa

Weimar Rewolucja projektowa rozpoczęła się właśnie tutaj, w mieście Goethego i Schillera. W 1919 roku w Weimarze architekt Walter Gropius założył państwową szkołę Bauhaus. Na zaprojektowanej przez Henry’ego van der Velde uczelni artystycznej Bauhaus wykładali światowej sławy artyści jak Paul Klee, Wassily Kandinsky i Lászlo Moholy-Nagy. Najważniejszym obiektem wystawy Bauhausu z 1923 roku jest dom modelowy „Haus Am Horn“, który od 1996 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Jeszcze więcej można obejrzeć: w Muzeum Bauhausu przy placu Teatralnym.

Uniwersytet Bauhaus w Weimarze
Uniwersytet Bauhaus w Weimarze © dpa

Gelmeroda Wioska Gelmeroda w okolicy Weimaru jest nierozerwalnie związana z artystą Bauhausu Lyonelem Feiningerem. Dziś można podążać jego śladami po szlaku rowerowym jego imienia, na przykład do kościoła Feiningera. Budowla ta była bez wątpienia ulubionym motywem tego niemiecko-amerykańskiego malarza.

Uwieczniony na obrazach Feiningera kościół w Gelmeroda
Uwieczniony na obrazach Feiningera kościół w Gelmeroda © dpa

Probstzella W lesie turyńskim, 70 kilometrów na południe od Weimaru, stoi jeden z najważniejszych kompleksów budowlanych Bauhausu w Turyngii: architekt Alfred Arndt wzniósł tu Dom Ludu („Haus des Volkes”) (1925-1927), którego wystrój wnętrz zainspirowała w pełni idea Bauhausu. Nawet tkaniny, meble, lampy i klamki do drzwi wykonane zostały w warsztatach Bauhausu.

Dom Ludowy w Probstzella
Dom Ludowy w Probstzella © picture alliance

Jena Artyści z Bauhausu już wcześnie obrali sobie to miejsce na realizację i prezentację swoich pomysłów. W położonym niedaleko Weimaru mieście uniwersyteckim zrealizowano także pierwszy projekt w stylu Bauhausu: Teatr Miejski w Jenie (1921/22). Chociaż nie istnieje on już w formie zaprojektowanej przez Waltera Gropiusa, oba zachowane w ich pierwotnym stanie i pieczołowicie odrestaurowane budynki „Haus Auerbach“ i „Haus Zuckerkandl“ stanowią przykłady kierunku architektonicznego Bauhausu w Jenie.

Willa Zuckerkandl w Jenie
Willa Zuckerkandl w Jenie © picture alliance / Arco Images GmbH

Dessau Zaprojektowany przez Gropiusa i otwarty w 1926 roku w Dessau budynek Bauhausu jest kamieniem milowym architektury modernizmu. Obecnie „Bauhaus Dessau - Centrum Projektowania" jest znowu  miejscem aktywnej działalności w zakresie eksperymentalnego projektowania, badań i nauczania. Według projektów Gropiusa w latach 1925/26 zostały wzniesione także domy mistrzów Dessau. Oznaki nurtu Bauhausu odnajdujemy w budynkach restauracji turystycznej Kornhaus, Historycznego Urzędu Pracy czy też osiedla mieszkaniowego Törten z budynkiem użytkowym, galeriowcem i  domem ze stali.

Budynek uczelni Bauhaus w Dessau
Budynek uczelni Bauhaus w Dessau © dpa

Berlin Materiały poglądowe na temat najważniejszej szkoły wzornictwa, architektury i sztuki XX wieku oferuje archiwum Bauhausu w Berlinie. Posiada ono największą kolekcję poświęconą historii i wpływowi  Bauhausu – od lampy w stylu Bauhausu („Bauhauslampe“), poprzez fotel ze stalowych rurek Marcela Breuera aż po tapetę w stylu Bauhausu „Bauhaus-Tapete“. Na terenie miasta można zobaczyć  jeszcze więcej przykładów nowoczesnego stylu budownictwa Neues Bauen. Należą do nich np. domy Gropiusa przy Zehlendorfer Fischtal (1928) czy też dom mieszkalny: Haus Lemke (1933) w berlińskiej dzielnicy Alt-Hohenschönhausen, zrealizowany jako ostatni projekt Miesa van der Rohe w Niemczech przed jego emigacją do USA.

Krefeld Również Haus Lange i Haus Esters (Ludwig Mies van der Rohe, 1927) należące do dzielnicy willowej w Krefeld po dziś dzień oddają w imponujący sposób ideologię Bauhausu. Eleganckie wille bliźniacze należą do muzeów sztuki miasta Zagłębia Ruhry.

Stuttgart Na południu Niemiec znajduje się słynne osiedle Weißenhof (Weißenhofsiedlung) zbudowane w 1927 roku przez Niemiecki Związek Twórczy (Deutscher Werkbund) pod kierunkiem Ludwiga Miesa van der Rohe. Muzeum Weißenhof w Stuttgarcie, które mieści się w domu bliźniaczym zaprojektowanym przez Le Corbusiera oferuje zainteresowanym zarówno spotkanie z historią architektury osiedla jak i zwiedzenie „wystawy spacerowej“.