Zbliżanie się do siebie na odległość
Pandemia koronawirusa: pomoc medyczna, wymiana naukowa, stabilizacja gospodarcza: w czasie kryzysu Niemcy okazują solidarność z krajami partnerskimi na całym świecie.
Departament Norte de Santander to odległy, w przeważającej części wiejski obszar położony na północnym wschodzie Kolumbii, setki kilometrów od stolicy Bogoty. W tym zakątku kraju koronawirus szalał wyjątkowo silnie - po części dlatego, że w tamtejszym regionie przygranicznym wielu uchodźców z Wenezueli mieszka w ciasnocie i bez dostępu do urządzeń sanitarnych. Jednocześnie departamentowi brakowało dostatecznych możliwości do przeprowadzania testów. Dlatego też właśnie tam udała się w maju 2020 roku Grupa Ekspertów ds. Szybkiego Reagowania na Zdrowie (SEEG), którzy przywieźli ze sobą 20 tysięcy testów na koronawirusa i udzielali laboratoriom wskazówek odnośnie nowych procedur. „Pandemia zakończy się dopiero wtedy” - powiedział jeden z uczestniczących w projekcie lekarzy - „gdy zostanie wszędzie pokonana”.
Do powszechnego opanowania kryzysu Niemcy przyczyniają się na wiele sposobów. Fakt, że pandemia dotyka wszystkich na całym świecie, ale nie wszystkich w równym stopniu, jest często powtarzanym, ale przez to nie mniej prawdziwym stwierdzeniem. Dlatego też Niemcy wraz ze swoimi europejskimi partnerami oraz w ramach G7 i G20 wspierają inne kraje w walce z kryzysem. „Jeśli zjednoczymy siły na całym świecie, możemy opanować i pokonać wirusa oraz jego konsekwencje” - powiedziała kanclerz Niemiec Angela Merkel na szczycie G20 w listopadzie 2020 roku.
SEEG to tylko jeden z wielu przykładów zaangażowania Niemiec w globalną walkę z koronawirusem. Zespół ekspertów, który szkoli personel laboratoryjny i wspiera uruchamianie placówek diagnostycznych, korzysta w tym względzie z bogatego doświadczenia: SEEG powstała już w 2015 roku w związku z epidemią wirusa eboli w Afryce Zachodniej z inicjatywy Federalnego Ministerstwa Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (BMZ). W projektcie biorą udział Niemieckie Towarzystwo Współpracy Międzynarodowej (GIZ), Instytut Medycyny Topikalnej Bernharda Nochta oraz Instytut im. Roberta Kocha. W ostatnich latach eksperci walczyli już
z dżumą na Madagaskarze, gorączką Lassa w Nigerii i wirusem Zika w Ameryce Łacińskiej.
Nie uda nam się pokonać pandemii – i będziemy musieli zmierzyć się z coraz większą liczbą mutacji wirusa – jeśli nie zapewnimy, że szczepionki dotrą do wszystkich potrzebujących, nawet tych w niestabilnych warunkach politycznych.
Od momentu wybuchu pandemii koronawirusa do współpracy włączył się również Instytut Wirusologii Szpitala Uniwersyteckiego Charité w Berlinie. W Kolumbii wcielono tymczasem w życie wymianę między ekspertami z Berlina a instytucjami zdrowia publicznego. Powyższe dowodzi, że spontaniczna solidarność z początkowego okresu pandemii, kiedy to Niemcy wysyłały do krajów partnerskich sprzęt medyczny i wyposażenie ochronne, a niemieckie szpitale przyjmowały pacjentów wymagających intensywnej terapii np. z Włoch i Francji, już dawno przekształciła się w trwałe wsparcie na skalę światową. Wsparcie, które polega nie tylko na pomocy medycznej, lecz również na współpracy badawczej, wymianie technologii, na przykład w zakresie ustalania kontaktów zakaźnych, oraz udzielaniu pomocy w celu zachowania stabilizacji gospodarczej.
To ostatnie zagadnienie staje się coraz bardziej istotne, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach. „Pandemia wywołała tam wstrząs gospodarczy i społeczny, który zaostrza istniejące kryzysy i grozi cofnięciem regionu o 10 do 20 lat”, mówi Marian Schuegraf, regionalny przedstawiciel Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje dla tego regionu ujemny wzrost gospodarczy na poziomie ponad minus ośmiu procent. Dlatego Niemcy ściśle współpracują z tamtejszymi rządami. „Chcemy wspólnie zadbać o to, aby region wyszedł z kryzysu silniejszy” - powiedział Schuegraf - „na przykład poprzez współpracę w dziedzinie ochrony klimatu, cyfryzacji czy inkluzji społecznej.
Wsparcie dla krajów znajdujących się w kryzysie
Wyzwania związane z pandemią są naglące również w Afryce. Trzeba przyznać, że konsekwencje w sektorze zdrowia nie były jak dotąd aż tak katastrofalne, jak się obawiano. Skutki gospodarcze i społeczne są tym bardziej druzgocące. Opublikowany pod koniec 2020 roku Raport Organizacji Narodów Zjednoczonych na temat krajów najsłabiej rozwiniętych ostrzega, że sukcesy ostatnich dziesięcioleci w zakresie rozwoju są znacznie zagrożone. „Najmniej rozwinięte kraje świata doświadczają obecnie najcięższej recesji od 30 lat” - czytamy w raporcie. Istnieje więc ryzyko, że cele Agendy 2030, m. in.
w zakresie wyżywienia, edukacji czy równouprawnienia płci, mogą stać się odległą perspektywą.
W tych okolicznościach Niemcy wzmocniły swoje zaangażowanie we współpracę na rzecz rozwoju. Bezpośrednio po wybuchu pandemii Federalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju przekazało ponad 1,5 mld euro w ramach dodatkowej pomocy nadzwyczajnej. Na rok 2021 przeznaczono również 1,5 mld euro. Wsparcie koncentruje się na krajach dotkniętych kryzysem
w Afryce i innych regionach, zwłaszcza na państwach, w których mieszka wielu uchodźców.
W perspektywie średnio- i długoterminowej głównym celem jest utrzymanie miejsc pracy. W tym celu, w ramach programu „developpp.de”, Niemieckie Federalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju uruchomiło inicjatywę „Covid-19 Response”. Promuje ona strategie przedsiębiorczości, mające na celu złagodzenie skutków pandemii. Ponadto BMZ wspólnie z Fairtrade International i forum Sprawiedliwy Handel ustanowiło fundusz w wysokości 13 milionów euro, aby wspomagać małe gospodarstwa rolne. Kraje, które są szczególnie zależne od turystyki, również otrzymują wsparcie: na przykład w Tunezji, gdzie jeszcze na początku 2020 roku około 400 tys. osób pracowało w branży hotelarskiej, Niemieckie Towarzystwo Współpracy Międzynarodowej udziela właściwemu ministerstwu porad w sprawie wdrażania przepisów dotyczących higieny w hotelach i restauracjach w celu wzmocnienia sektora i ochrony miejsc pracy.
Oprócz projektów bilateralnych Niemcy angażują się również w program Team Europe, którego zadaniem jest wspieranie krajów szczególnie dotkniętych kryzysem w ramach programu. Na przykład w grudniu 2020 roku UE zapowiedziała program o wartości 20 mln euro na rzecz wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej państw członkowskich Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). UE przeznaczyła 92 mln euro dla państw Sahelu, między innymi w celu złagodzenia społeczno-gospodarczych skutków pandemii. Natomiast w Gambii 25 mln euro ma pomóc w przezwyciężeniu pandemii, transformacji w kierunku demokracji oraz osiągnięciu średnioterminowych celów rozwojowych.
Solidarność odgrywa również kluczową rolę w Europie. Państwa członkowskie UE współpracują ze sobą w wielu dziedzinach: na przykład koordynując środki ograniczające rozprzestrzenianie się choroby, wzajemnie uznając szybkie testy na obecność antygenów, zamawiając szczepionki dla wszystkich państw członkowskich oraz, co nie mniej ważne, ograniczając szkody dla gospodarki i podejmując działania na rzecz ożywienia gospodarczego. Już w kwietniu 2020 r. Eurogrupa udostępniła na ten cel 540 mld euro. W lipcu 2020 roku państwa członkowskie UE ustanowiły pakiet o wartości 1 824 mld euro. Obejmuje on siedmioletni plan w ramach obecnego budżetu UE do 2027 r. oraz fundusz odbudowy „UE Nowej Generacji” o wartości 750 mld euro. „To sygnał zaufania do Europy i historyczny moment” - powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
Nie „szczepionkowemu nacjonalizmowi”
Współpraca odnośnie najskuteczniejszego środka zwalczania pandemii, czyli szczepień, ma również zasadnicze znaczenie. Z jednej strony państwa UE działają wspólnie, aby zakupić szczepionkę dla wszystkich krajów członkowskich. Z drugiej strony Komisja, Niemcy i inni członkowie UE dołączyli w ramach koncepcji „Team Europe” do platformy COVAX. Pod przewodnictwem Globalnego Sojuszu na Rzecz Szczepionek i Szczepień Gavi, sojuszu badawczego CEPI oraz Światowej Organizacji Zdrowia WHO, przyczynia się ona do przyspieszenia rozwoju szczepionek i opowiada się za ich sprawiedliwą dystrybucją. COVAX jest częścią programu Access to Covid-19 Tools Accelerator, który również przyczynia się do poprawy ogólnoświatowego dostępu do leków i diagnostyki. Niemcy przeznaczyły na ten cel 600 mln euro, a w lutym zapowiedziały przekazanie kolejnych 1,5 mld euro. Tym samym Niemcy są obecnie największym darczyńcą tej inicjatywy. „Pandemię należy przezwyciężyć w duchu współpracy, a nie w duchu szczepionkowego nacjonalizmu” - powiedział prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier podczas inauguracji Światowego Szczytu Zdrowia w październiku 2020 roku.
Niemcy działają więc tutaj zgodnie z zasadami solidarności i multilateralizmu, ale również mając świadomość tego, że pandemia będzie tak długo wciąż powracać do Europy, jak długo nie zostanie pokonana na całym świecie. Niemiecki producent szczepionek, firma Biontech, również nalega na szeroką dystrybucję swoich szczepionek. „Od początku podkreślaliśmy, że postrzegamy siebie jako firmę globalną i udostępnimy naszą szczepionkę na całym świecie” - powiedział współzałożyciel firmy Biontech, Ugur Şahin, w wywiadzie dla magazynu Der Spiegel. „Jeśli dla danego kraju rozwijającego się przeznaczone będzie 500 tysięcy dawek, to muszą on tam faktycznie dotrzeć”.
I tak świat, który w dalszym ciągu zmaga się z pandemią i jej skutkami, kieruje jednocześnie wspólną uwagę ku przyszłości. Komisja Europejska planuje utworzenie Europejskiej Unii Zdrowotnej, która będzie miała na celu m. in. opracowanie nadrzędnych planów działań na wypadek zagrożenia, a tym samym poprawę zdolności Wspólnoty do szybkiego reagowania. Kraje G20 zwróciły się do WHO o zalecenia dotyczące przygotowania nowej globalnej inicjatywy na rzecz walki z pandemiami. Mogłoby to wyeliminować istniejące luki w systemie międzynarodowym, stwierdzono w oświadczeniu. „Ważne jest, abyśmy wyciągnęli wnioski z tego kryzysu”.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
