Pro & Contra
Mniej pracy oznacza zdrowsze życie?
Autorka Sara Weber uważa czterodniowy tydzień roboczy za zasadny i wykonalny. Naukowiec Veit Hartmann ma wątpliwości.
Pro
Sara Weber jest niemiecko-amerykańską autorką, która zajmuje się między innymi przyszłością pracy.
Contra
Veit Hartmann jest pracownikiem naukowym ifaa – Instytutu Stosowanych Nauk o Pracy z siedzibą w Düsseldorfie.
Czy czterodniowy tydzień pracy oznacza większy komfort?
Badania dowodzą: w różnych krajach można było przekonać się, że pracownicy z czterodniowym tygodniem pracy są mniej zestresowani i rzadziej chorują, podczas gdy produktywność i obroty firm pozostają na tym samym poziomie lub polepszają się. Ważne jest to, aby istniał prawdziwy czterodniowy tydzień roboczy z redukcją tygodniowego czasu pracy i pozostawieniem pełnego wynagrodzenia. Dlatego preferuję pojęcie skróconego pełnego wymiaru pracy.
Stopień zadowolenia zależy od tego, jakie oczekiwania mają pracownicy wobec takiego modelu i czy mogą one zostać spełnione. Przede wszystkim trzeba zastanowić się, jakie są wady i zalety danego modelu pracy i czy realne jest jego wdrożenie. W wielu przypadkach trzeba będzie pożegnać się z idealnym wyobrażeniem trzydniowego weekendu i tygodnia pracy od poniedziałku do czwartku lub od wtorku do piątku. Często pod względem organizacji pracy nie jest to możliwe, ponieważ model ten jest oczekiwany przez wielu pracowników; zakłady pracy nie będą w stanie spełnić go dla wszystkich.
Czy czterodniowy tydzień roboczy poprawia równowagę między życiem prywatnym a pracą?
Tak. Skrócony pełny wymiar pracy stwarza więcej przestrzeni na życie poza pracą. Ludzie mają więcej energii i czasu na znajomości, dla rodziny, na hobby i sport. Czterodniowy tydzień roboczy zapewnia również bardziej sprawiedliwy podział obowiązków opiekuńczych, ponieważ mężczyźni przejmują większą część obowiązków związanych z opieką nad dziećmi i pracami domowymi.
Czterodniowy tydzień roboczy może przyczynić się do poprawy równowagi między życiem zawodowym a prywatnym poszczególnych pracowników. Czy rzeczywiście dodatkowy wolny dzień zapewnia większą swobodę i czy jest wykorzystywany na odpoczynek? A może przez ewentualny wydłużony czas pracy w cztery dni należy spodziewać się efektów przeciwnych?
Czy czterodniowy tydzień pracy oznacza pogorszenie produktywności?
Nie, jeśli zostanie odpowiednio zorganizowany. Ważne jest to, aby wspólnie z pracownikami opracować nową strukturę roboczą: Jakie zadania mogą zostać pominięte, które spotkania można skreślić z harmonogramu? Jak stworzyć przestrzeń sprzyjającą skupieniu podczas pracy? Jak można wykorzystać technologię, aby zredukować biurokrację? Jak można zmodyfikować zmiany? Takie planowanie to pierwszy krok do efektywnego wprowadzenia czterodniowego tygodnia roboczego dla wszystkich pracowników.
Argumentacja za czterodniowym tygodniem roboczym (zwłaszcza przy modelu zmniejszonego czasu pracy w tygodniu przy pozostawieniu tego samego wynagrodzenia) często zakłada zwiększoną produktywność. Zwiększona produktywność ma zrekompensować skrócony tygodniowy czas pracy i uzasadniać pozostawienie tego samego wynagrodzenia. Jednak w dotychczasowych badaniach i testach dotyczących czterodniowego tygodnia roboczego nie występują zasadne kryteria pomiaru produktywności. Wyniki są oparte na subiektywnych odczuciach pracowników oraz przełożonych i nie stanowią solidnej podstawy do oceny.
Czy nie trzeba pracować raczej więcej niż mniej, aby zachować dobrobyt?
Musimy pracować bardziej produktywnie, ale produktywność nie jest mierzona przez czas. Jeśli ktoś jest wypoczęty i dobrze organizuje swoje zadania, może pracować bardziej produktywnie. To, że znaczne skrócenie czasu pracy jest możliwe, wiemy z historii: Po wprowadzeniu pięciodniowego tygodnia roboczego w latach 60-tych XX wieku nie nastąpił regres gospodarczy.
Nasuwa się pytanie, czy społeczeństwo może sobie pozwolić na to, aby usługi takie jak kino, teatr i restauracje, ale także policja i straż pożarna nie były dostępne w piątek, ponieważ wszyscy mają długi weekend. A ponadto: Jaki wpływ miałoby takie przerwanie łańcuchów operacyjnych i procesowych, zwłaszcza pod względem zaopatrzenia? Jak takie deficyty zostałyby zrekompensowane przy zmniejszającej się populacji i braku fachowców?
Czy możliwe jest wdrożenie czterodniowego tygodnia roboczego dla wszystkich zawodów?
Zdecydowanie! Oczywiście nie wszędzie można zamknąć zakład pracy na dodatkowy dzień, ale nie jest to też konieczne. Na wielu stanowiskach ludzie wykonują swoje zadania z różnym czasem pracy. Przykładowo w branży opiekuńczej i pielęgnacyjnej obciążenie robocze jest bardzo wysokie, często pracuje się na zmiany. Wielu zatrudnionych pracuje w niepełnym wymiarze godzin i zarabia mniej. Czterodniowy tydzień roboczy przy zachowaniu tego samego wynagrodzenia oznacza ochronę zdrowia pracowników i może zredukować deficyt fachowców, ponieważ pracownicy rzadziej chorowaliby lub wydłużyliby swój czas pracy do skróconego pełnego etatu.
W teorii czterodniowy tydzień roboczy jest możliwy do wyobrażenia w wielu zawodach i można go również wdrożyć w niektórych przedsiębiorstwach. Niektóre branże są bardziej odpowiednie do wprowadzenia czterodniowego tygodnia roboczego niż inne. Pozostaje też pytanie, czy nie chodzi tylko o pieniądze, ponieważ różne warianty czterodniowego tygodnia pracy są możliwe w ramach modeli częściowego wymiaru pracy i mają podstawy ustawowe. Niskie wykorzystanie tej możliwości nie wskazuje jednak, że jest to rozwiązanie.