Gebrauchsanleitung für Weihnachten
Noel’de neler servis edilir? Hangi şarkılar söylenir, hangi kurabiyeler pişirilir? Kitap yazarı Constanze Kleis Noel kutlamasında yapılacaklar ve yapılmayacaklar hakkında ipuçları sunuyor.
Noel Almanya’nın en önemli aile bayramıdır. Hıristiyanlar İsa’nın doğumunu kutlar ama bu bayram günü artık dini vesilenin pek de ön planda tutulmadığı birçok aile tarafından da kutlanır. Constanze Kleis “Gebrauchsanweisung für Weihnachten“ (Noel İçin Kullanma Kılavuzu) kitabını yazdı. Kendisine nelerin bir Noel kutlamasının parçası olduğunu sorduk.
Noel kutlaması için hangi donanımlara ihtiyaç var?
Resmi olarak: Bir çam ağacı, mumlar veya ışık zincirleri ve Noel ağacı süsleri, bir Krippe (Hz. İsa’nın doğum sahnesi), bir miktar Noel şarkısı repertuvarı. İyi yemek, Christstollen (Noel keki) veya Vanillekipferl (kurabiye). Yeterince cömert hediyeleri, ille de akraba olması gerekmeyen postacı, kargocu, apartman görevlisi ve konuklar için de.
Noel için tipik unlu mamuller nelerdir?
Plätzchen – “Yassı şekil verilmiş kek” kelimenin kökeni bu şekilde – adı verilen kurabiyeler tartışmasız Noel lezzetlerinin başında geliyor. Günümüzde 13.824 farklı plätzchen türü olduğu söyleniyor, bu arada klasik aroma malzemeleri vanilya, tarçın, çikolata, limon, portakal, kahve, rom, fındık, badem, ceviz, zencefil, kakule, bal ve klasik biçimleri ise boynuz, halka, küre, sikke, kalp ve dikdörtgendir. Dolgular ağırlıklı olarak çikolata, vanilya, marmelat veya badem ezmesinden oluşur.
Noel Arifesi, yani 24 Aralık geleneksel olarak nasıl geçer?
Prensip olarak Nobel edebiyat ödülü sahibi Thomas Mann’ın 1901 yılında “Buddenbrook Ailesi“ romanında tarif ettiği gibi: Hep birlikte Noel şarkıları söylenir. Ardından muhteşem bir çam ağacının altında “Gümüş pullarla süslenmiş (…) her yerde hediyeler var“ hediyeler verilir. Sonrasında sofralar harikulade yemeklerle ve içeceklerle donatılır. Pratikte bayram uzun zamandır artık böylesine sıkı geleneklerle örülü değil. Noel kendini evde ve emin ellerde hissetmek için birçok ritüelden oluşan baştan aşağı başarılı bir karışım olabilir.
Klasik Noel yemekleri nelerdir?
Anketlere göre Noel Arifesinde halen Alman usulü patates salatası ve sosis en çok sevilen yemekler listesinde birinci sırada. Hemen arkasından fondü ve raklet geliyor. Yine bir ankete göre Noel Arifesine kadar özellikle kadınlar bayrama hazırlık aşamasında ortalama olarak 288 saatlerini harcamış. Gelenekselciler Noel Bayramı’nın birinci gününde patates köfteleri ve kırmızı lahana ile birlikte bir kaz servis ediyor.
Almanya’da Noel’de hangi şarkılar söyleniyor?
Avusturya Graz’da bulunan Noel şarkıları dairesi arşivinde yaklaşık 12.000 ilgili şarkı bulunuyor. Noel şarkıları Noel atmosferinin genel kilidi gibi bir şey. Almanların yüzde 90’ı onlarsız olmaz diyor. Bu arada dünyanın en ünlü Noel şarkısı tabii ki şüphesiz “Stille Nacht“ (Sessiz Gece). Söz konusu şarkı 1818 yılında ilk kez Avusturya’da söylenmiş ve 300’ün üzerinde dile ve lehçeye çevrilmiş.
“Modern” Noel var mı?
Bence modern Noel, örf ve adetlerin sevindirici bir şekilde gevşetilmesi ile kendini gösteriyor. Çam ağacı? Belki de ekolojik açıdan çok mantıklı değil. Kaz eti pişirmek? Vejetaryenler açsından biraz hunharca. Buna karşın insanlar bayramın temel düşüncesi olan senede bir kez olsun ailenin toplanarak birlikte yemekte buluşmasının iyi olduğu düşüncesine sarılıyor. Birlikte vakit geçirmek. Birbirlerini hediyelerle – yakınlık ve esenlik şeklinde – mutlu etmek ve bu sırada maddi şeylerle bunu belirtmek: Seni ve senin dileklerini düşündüm.
Constanze Kleis
başarılı bir kitap yazarı ve köşe yazarı olarak Frankfurt am Main’de yaşıyor ve çalışıyor. O, “Noel Kullanım Kılavuzu” (Gebrauchsanweisung für Weihnachten) adlı kitabı yazmıştır.
