Zbiór rad bożonarodzeniowych
Co je się w święta Bożego Narodzenia? Jakie kolędy się śpiewa, jakie ciastka się piecze? Autorka książek Constanze Kleis przygotowała wskazówki co robić, a czego nie robić podczas świąt Bożego Narodzenia.
Boże Narodzenie to ważne święta rodzinne w Niemczech. Chrześcijanie świętują narodziny Jezusa, jednak obecnie to święto obchodzone jest w wielu rodzinach, dla których aspekt religijny nie ma już pierwszorzędnego znaczenia. Constanze Kleis napisała książkę pt. „Gebrauchsanweisung für Weihnachten” (zbiór porad bożonarodzeniowych). Zapytaliśmy ją o to, co oznaczają święta Bożego Narodzenia w praktyce.
Co należy przygotować przed świętami?
Oficjalnie: choinkę, świeczki lub lampki i ozdoby choinkowe, szopkę oraz określony repertuar kolęd. Ponadto dobre potrawy i wypieki, takie jak Christstollen (bożonarodzeniowe sztrucle) czy Vanillekipferln (kruche ciasteczka o smaku wanilii). Wystarczającą hojność w zakresie prezentów – również dla listonosza, dozorcy i gości, czyli osób, które niekoniecznie muszą być z nami spokrewnione.
Jakie wypieki są typowe dla świąt Bożego Narodzenia?
Pierwsze miejsce wśród świątecznych smakołyków niepodważalnie zajmują tzw. Plätzchen – czyli „płaskie ciasteczka”, zgodnie z pierwotnym znaczeniem tego słowa. Obecnie istnieje 13 824 różnych rodzajów ciasteczek. Do ich przygotowania wykorzystuje się tradycyjne składniki, które nadają im aromatu, takie jak: wanilia, cynamon, czekolada, cytryna, pomarańcza, kawa, rum, orzech laskowy, migdał, orzech włoski, imbir, kardamon, miód. Tradycyjnie ciasteczka przyjmują formę rogalików, kółek, kulek, talarów, serc i prostopadłościanów. Do ich nadziewania używa się czekolady, wanilii, marmolady lub marcepanu.
Jak tradycyjnie przebiega wieczór wigilijny?
Zasadniczo, zgodnie z opisem laureata literackiej Nagrody Nobla Thomasa Manna w powieści „Buddenbrookowie” z 1901 roku: wszyscy śpiewają kolędy. Następnie rozdaje się prezenty pod okazałą choinką, „ozdobioną srebrnymi błyskotkami (...) wszędzie leżą prezenty”. Potem serwuje się ogromną ilość potraw i napojów. W praktyce święta już dawno nie przebiegają zgodnie z tak sztywnymi ramami. Święta Bożego Narodzenia mogą być udanym połączeniem odpowiedniej liczby rytuałów, które sprawiają, że w domu czujemy się dobrze i bezpiecznie.
Jakie są tradycyjne potrawy bożonarodzeniowe?
Zgodnie z odpowiedziami ankietowanych, w Wigilię pierwsze miejsce wśród ulubionych potraw nadal zajmuje sałatka ziemniaczana z kiełbaskami (niem. Kartoffelsalat mit Würstchen). Tuż za nią plasują się fondue i raclette. Według jednego badania wszystkie kobiety poświęciły średnio 288 godzin na przygotowania przedświąteczne. Tradycjonaliści podają swoim rodzinom w pierwszy dzień świąt pieczoną gęś z czerwoną kapustą i kluskami.
Jakie kolędy śpiewa się w Niemczech w okresie bożonarodzeniowym?
W archiwum Biura Pieśni Bożonarodzeniowych w austriackim Graz znajduje się około 12 000 tytułów. Kolędy są czymś w rodzaju uniwersalnego klucza, który otwiera drzwi do świątecznego nastroju. 90 procent Niemców nie wyobraża sobie świętowania bez śpiewania kolęd. Najsłynniejszą kolędą na świecie jest bez wątpienia „Cicha noc”. Pierwszy raz zaśpiewano ją w 1818 r. w Austrii, Do dziś została przetłumaczona na ponad 300 języków i dialektów.
Czy istnieje coś takiego jak „nowoczesne” święta Bożego Narodzenia?
Powiedziałbym, że współczesne Boże Narodzenie wiąże się z przyjemnym rozluźnieniem obyczajów. Choinka? Być może nie jest zbyt ekologiczna. Pieczeń z gęsi? Być może zbyt brutalna dla wegetarian. Właśnie dlatego powraca się do pierwotnej idei święta, zgodnie z którą dobrze jest, gdy raz w roku zbiera się rodzina, aby razem usiąść do stołu i spędzić wspólnie czas. Sprawianie sobie radości prezentami – w sposób niematerialny, poprzez dawanie poczucia bliskości i bezpieczeństwa – oraz okazywanie jej za pomocą rzeczy materialnych: myślałem o tobie i twoich pragnieniach.
Constanze Kleis
to uznana autorka książek, która żyje i pracuje we Frankfurcie nad Menem. Napisała książkę pt. „Gebrauchsanweisung für Weihnachten“ (zbiór porad bożonarodzeniowych).
