Przejdź do głównej zawartości

Tworzenie i utrzymywanie pokoju

Thorsten Gromes, badacz pokoju i konfliktów, analizuje, jak społeczeństwa osiągają pokój po wojnie domowej.

07.10.2019
Trudna misja: misja ONZ w Somalii
Trudna misja: misja ONZ w Somalii © dpa

„Kiedy próby stworzenia i utrzymania pokoju kończą się sukcesem? I jak mierzy się sukces? Na podstawie demokratycznych struktur, niskiego bezrobocia czy wzrostu odsetka dzieci uczęszczających do szkoły? Wszystkie te cele są ważne, ale sukces oznacza przede wszystkim trwałe zakończenie militarnej przemocy. Jest to wielkie zadanie, o czym świadczą liczne powtarzające się wybuchy wojen domowych.

Chińscy żołnierze z Błękitnymi Beretami ONZ
Chińscy żołnierze z Błękitnymi Beretami ONZ © dpa

Jako pracownik Instytutu Leibniza, Heskiej Fundacji Badań nad Pokojem i Konfliktami, zajmuję się kwestią, w jakich warunkach pokój po wojnie domowej będzie stanem stabilnym. Co mogą uczynić znaczące instrumenty utrzymania pokoju, takie jak rozmieszczenie sił pokojowych? W tym celu badałem wojny domowe, które zakończyły się po 1990 roku. W siedmiu z 22 przypadków w ciągu kilku lat wybuchła kolejna wojna - pomimo że siły pokojowe stacjonowały w kraju.

W przeciwieństwie do tego, czego się często oczekuje, sukces i porażka nie zależały tak bardzo od samej misji pokojowej, jej wyposażenia, składu czy jej zadań. Bardziej decydujące były same cechy wojny domowej. Na przykład duże znaczenie ma sposób, w jaki kończy się wojna. Po zwycięstwach militarnych lub porozumieniach pokojowych pokój zazwyczaj się utrzymywał; po zwykłym zawieszeniu broni ponowny wybuch konfliktu był znacznie częstszy. Intensywne wojny domowe i konflikty pomiędzy etnicznie zdefiniowanymi stronami utrudniają utrzymanie pokoju. To samo dotyczy wojskowej równowagi między stronami konfliktu pod koniec wojny.

W innym projekcie badawczym analizuję tzw. humanitarne interwencje wojskowe po II wojnie światowej. Są to operacje mające na celu ochronę ludności kraju docelowego przed przemocą. Znane przykłady to Bośnia-Hercegowina i Kosowo w latach 90-tych, a obecnie Libia i Mali.

Żołnierze ONZ biorący udział w misji pokojowej w Afryce
Żołnierze ONZ biorący udział w misji pokojowej w Afryce

Chociaż przemoc w Syrii jest od lat bardzo obecna w mediach, nie przeprowadzono tutaj kompleksowej humanitarnej interwencji wojskowej mającej na celu zakończenie wojny. Szanse powodzenia takiej interwencji były niewielkie, częściowo ze względu na dużą liczbę podmiotów i silnego powiązania z innymi konfliktami w regionie. Jednak ogólnie rzecz biorąc, badania naukowe wciąż niewiele wiedzą na temat warunków, w jakich humanitarne interwencje wojskowe ograniczają lub nasilają przemoc. Celem tego projektu jest uzyskanie kolejnych informacji na ten temat.”

Dr Thorsten Gromes jest pracownikiem naukowym Instytutu Leibniza, Heskiej Fundacji Badań nad Pokojem i Konfliktami we Frankfurcie.

You would like to receive regular information about Germany?
Subscribe here: