Artykuł 2: Prawo do swobodnego kształtowania swojej osobowości
Filozof Albert Kitzler: warunki ramowe pozwalające odnalezienie własnego wnętrza
Artykuł 2 Ustawy Zasadniczej przypomina mi o dwóch zdaniach, które miały egzystencjalne znaczenie dla mojego życia. Jedno z nich mówi, że przyczyną niestrudzonego pragnienia twórczego Goethego był jego „stale rozwijający się, wewnętrznie i zewnętrznie ukierunkowany popęd edukacyjny”, głęboko zakorzeniony w jego osobowości. Edukacja była dla niego rozszerzeniem wiedzy i jednocześnie kształtowaniem własnej osobowości. W ten sposób realizował swoje istnienie. Od tego czasu utożsamiam takie podejście z ideą spełnionego i szczęśliwego istnienia. To stało się maksymą mojego życia.
Każdy człowiek ma prawo do swobodnego kształtowania swojej osobowości, o ile nie narusza praw innych.
Drugie zdanie wskazuje ten sam kierunek i pochodzi od greckiego poety Pindara, który napisał 2500 lat temu: „Stań się tym, kim jesteś, poprzez doświadczenie”. Łączy on ideę edukacyjną z unikalną osobowością każdego człowieka i wskazuje, że można to osiągnąć jedynie w ciągłej interakcji z działalnością praktyczną i zdobytym dzięki temu doświadczeniem. Tylko w ten sposób możemy dotrzeć do siebie samego, do swojego środka, osiągnąć poczucie bezpieczeństwa we własnym wnętrzu.
Przebyłem długą drogę z wieloma rozwidleniami, zakrętami i pozornymi okrężnymi ścieżkami, aby spełnić słowo Pindara. Końca tej podróży nie da się przewidzieć i wydaje się, że ten otwarty, ciekawy i rosnący postęp, dzięki któremu doświadczam raz po raz siebie i świata na nowo, jest prawdziwym przeznaczeniem człowieka.
Państwo musi stworzyć jak najwięcej obszarów rozwoju osobowości dla jak największej liczby osób.
Ale to, dzięki czemu w ogóle ten postęp staje się możliwy, to przede wszystkim podstawowe prawo do „swobodnego kształtowania osobowości”. „Swobodny” oznacza, że każdy człowiek powinien być sternikiem swojego życia wewnętrznego i zewnętrznego i sam decydować, dokąd zaprowadzi go jego podróż. Zadaniem państwa jest zatem stworzenie w tym celu jak najlepszych warunków ramowych i podstaw ekonomiczno-społecznych. Musi ono stworzyć jak najwięcej obszarów rozwoju osobowości dla jak największej liczby osób, aby mogły one wykorzystać swój potencjał i znaleźć szczęście. W tym zakresie państwo napotyka na faktyczne i ekonomiczne ograniczenia.
Żadna wolność nie jest bezwarunkowa i bezgraniczna. W tych granicach jednak każdy może sprawić, że jego osobowość rozkwitnie i tym samym stanie się on tym, kim jest. Oczywiście jest to możliwe tylko wtedy, gdy państwo przyznaje mu podstawowe prawo do samodzielnego kształtowania swojej osobowości, jak to czyni artykuł 2 ustęp 1 niemieckiej Ustawy Zasadniczej.
„Jeśli człowiek jest w posiadaniu samego siebie i nie może rosnąć – to prawdziwe utrapienie.” Zhuangzi, (około 365-290 p.n.e., chiński filozof)
Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec, artykuł 2
(1) Każdy ma prawo do swobodnego kształtowania swojej osobowości, o ile nie narusza praw innych i nie wykracza przeciw ładowi konstytucyjnemu i nie uchybia dobrym obyczajom.
(2) Każdy ma prawo do życia i nietykalności osobistej. Wolność osobista jest nienaruszalna. Prawa te mogą być ograniczone wyłącznie na podstawie ustawy.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
