Cyfrowe spojrzenie w przeszłość
Dokumenty online, rozmowy z chatbotem i gry komputerowe: w Niemczech powstały w ostatnim czasie różne formy cyfrowego kultywowania pamięci.

Dane i cyfryzacja
Jak podtrzymać kultywowanie pamięci? Stawiając sobie coraz to nowe cele. Podobnie jak projekt #everynamecounts Arolsen Archives, największego na świecie archiwum poświęconego ofiarom nazistowskiego reżimu oraz ocalałym. Niedawno, przy okazji 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz 27 stycznia 2025 roku, inicjatywa zrealizowała nowy cel – a nawet jeszcze więcej: pierwotnie, przy zaangażowaniu licznych wolontariuszy, zakładano cyfryzację i udostępnienie szerokiej publiczności 27 000 kartotek więźniów z czasów nazistowskich. W ciągu zaledwie kilku dni liczba ta została wielokrotnie przekroczona: ostatecznie, około 60 000 wolontariuszy zdigitalizowało ponad 80 000 dokumentów. Wiosną kampania dotarła do 1,3 miliona zainteresowanych osób. To ważny kamień milowy w pracy, która wciąż daleka jest od ukończenia.

Świadek historii i chatbot
Abba Naor podjął decyzję: chce przekazywać swoje wspomnienia także w formie cyfrowej. 97-latek, który stracił w Holokauście matkę i braci, zgodził się na udział w projekcie „Nauka na podstawie cyfrowych świadectw“ (LediZ) uruchomionym w 2018 roku na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium (LMU). W filmie opowiada o swoich doświadczeniach – a dzięki technologii przetwarzania mowy odpowiada nawet cyfrowo na pytania, które zadają mu na przykład uczniowie. Początkowo było to możliwe wyłącznie w języku niemieckim, lecz w 2024 roku programiści dodali w interaktywnym filmie napisy dla użytkowników anglojęzycznych i wyposażyli go w opcję dostępu do chatbota. „Wspomnienia Abby Naora są dla nas tak ważne, że chcielibyśmy podzielić się nimi z całym światem“, podkreśla profesor Christina Sanchez-Stockhammer z Uniwersytetu Technicznego w Chemnitz. „Jednocześnie, głos Abby Naora wprost zdradza jego emocje“. Naszym celem było to, by przekazać jego odpowiedzi tak wiernie, jak to tylko możliwe.
Dieses YouTube-Video kann in einem neuen Tab abgespielt werden
YouTube öffnenTreści stron trzecich
Używamy technologii YouTube do osadzania treści, które mogą gromadzić dane o Twojej aktywności. Sprawdź szczegóły i zaakceptuj usługę, aby wyświetlić tę zawartość.
Otwórz deklarację zgodyCzasy wojenne i powojenne w grze komputerowej
Druga wojna światowa już od dawna jest tematem gier komputerowych. Dość nietypową drogę obrało jednak berlińskie studio Paintbucket Games: w 2020 opublikowało grę strategiczną „Through the Darkest of Times“, w której grupa oporu walczy z nazistowskim reżimem nie tylko za pomocą broni. Do celów gry zalicza się edukowanie ludności na temat nazistowskiej ideologii, a także ochrona prześladowanych. W 2025 roku wydano kolejną część, „The Darkest Files“. Jako prokurator w powojennych Niemczech można w niej prowadzić oparte na prawdziwych przypadkach śledztwa w sprawie ukrywających się zbrodniarzy nazistowskich.