Niemieckie umlauty: dwie kropki, wiele znaków zapytania
Jak wymawia się i stosuje umlauty ä, ö oraz ü? Wszystko o znaczeniu specjalnych znaków w języku niemieckim – wraz z przykładami.
Dwie niepozorne kropki nad literami a, o i u mogą całkowicie zmienić brzmienie i znaczenie słów w języku niemieckim. Dlatego umlauty są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów języka niemieckiego, zarówno w wymowie, jak i gramatyce.
W języku niemieckim wyróżniamy trzy umlauty: ä, ö i ü. Są to zmodyfikowane formy samogłosek a, o i u, lecz nie należą do 26 liter alfabetu.
Historycznie, umlauty pojawiały się jako uproszczenia fonetyczne – np. dawne „a” przekształcało się w „ä”, by ułatwić wymowę danego słowa.
Obecnie spotykamy je w wielu strukturach językowych: w liczbie mnogiej, formach zdrobniałych, stopniowaniu przymiotników, a także w odmianie niektórych czasowników.
Jak wymawiać umlauty w języku niemieckim?
Poprawna wymowa umlautów jest kluczowa dla zrozumienia i komunikacji. Oto kilka wskazówek:
Ä (ä): wymawia się jak angielskie e w słowie „bed”
Ö (ö): wymawia się podobnie jak „i” w angielskim „bird”, ale z zaokrąglonymi ustami
Ü (ü): wymawia się jak francuskie „u” w „tu”, również z zaokrąglonymi ustami
Dlaczego umlauty są ważne?
W niemieckiej gramatyce umlauty odgrywają kluczową rolę. Kilka przykładów ich zastosowań:
Liczba mnoga rzeczowników:
Wiele niemieckich rzeczowników przyjmuje umlaut w liczbie mnogiej.
Przykłady:
książka → książki (Buch → Bücher)
jabłko → jabłka (Apfel → Äpfel)
róg → rogi (Horn → Hörner)
Jak używać ä w liczbie mnogiej?
Czasami trudno jest zdecydować, czy w danym słowie trzeba użyć ä czy e. W takich sytuacjach wystarczy spojrzeć na formę podstawową.
Przykład: „ręce” („Hände“) czy „ręce” („Hende“)?
Formą podstawową jest słowo „ręka” („Hand”), a zatem stosujemy ä.
Dieses YouTube-Video kann in einem neuen Tab abgespielt werden
YouTube öffnenTreści stron trzecich
Używamy technologii YouTube do osadzania treści, które mogą gromadzić dane o Twojej aktywności. Sprawdź szczegóły i zaakceptuj usługę, aby wyświetlić tę zawartość.
Otwórz deklarację zgodyNie tylko wymowa
Umlaut potrafi całkowicie zmienić sens wyrazu:
Przykład:
„schon“ znaczy: już
„schön“ znaczy: piękny
Formy zdrobniałe:
umlauty często pojawiają się przy tworzeniu zdrobnień.
Przykłady:
kwiat → kwiatuszek (Blume → Blümchen)
worek → woreczek (Sack → Säckchen)
Umlauty i przymiotniki:
W niemieckiej gramatyce umlauty często pojawiają się przy stopniowaniu przymiotników.
Przykłady:
stary →starszy (alt → älter)
wysoki → wyższy (hoch → höher)
Umlauty i czasowniki:
Umlauty mogą również występować w koniugacji czasowników, zwłaszcza w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej.
Przykłady:
jechać → ty jedziesz, on/ona/ono jedzie (fahren → du fährst, er/sie/es fährt)
spać → ty śpisz, on/ona/ono śpi (schlafen → du schläfst, er/sie/es schläft)
