Przejdź do głównej zawartości

70 lat obowiązywania Ustawy Zasadniczej

Uchwalenie Ustawy Zasadniczej 8 maja 1949 r. oznaczało dla Niemiec nowy początek.

20.05.2019
Dani Karavan: „Ustawa Zasadnicza 49”, Berlin
Dani Karavan: „Ustawa Zasadnicza 49”, Berlin © picture-alliance/ZB - Basic Law

W dniu 8 maja 1949 r. Rada Parlamentarna przyjęła Ustawę Zasadniczą Republiki Federalnej Niemiec, która następnie została zatwierdzona przez aliantów. Po II wojnie światowej trzy zachodnie mocarstwa okupacyjne - Francja, Wielka Brytania i USA - zleciły Niemcom wykonanie tego zadania. Początkowo Ustawa Zasadnicza nie była pomyślana jako stała konstytucja, ponieważ w tym czasie żywiono jeszcze wielką nadzieję, że sowiecka strefa okupacyjna już wkrótce zjednoczy się z innymi strefami zachodnimi. Ale tak się nie stało: do zjednoczenia miało upłynąć ponad 40 lat.

Twórcy Ustawy Zasadniczej

Pierwszy konwent konstytucyjny, na którym stworzono podstawy, obradował na bawarskiej wyspie Herrenchiemsee w dniach 10-23 sierpnia 1948 r. W zamyśle miał więc istnieć silny rząd federalny, żadnych referendów, a głowa państwa miała otrzymać po doświadczeniach z przeszłości jedynie ograniczone uprawnienia. Twórcy Ustawy Zasadniczej spotykali się następnie w Bonn począwszy od 1 września 1948 r. Gremium zostało powołane przez jedenastu premierów krajów związkowych i składało się z wybranych posłów do landtagów, z których większość to prawnicy lub urzędnicy państwowi. Wśród 65 członków znalazły się tylko cztery kobiety.

Te prawa podstawowe są zapisane w Ustawie Zasadniczej

Najważniejszym celem było wyciągnięcie wniosków z okresu Republiki Weimarskiej i dyktatury narodowego socjalizmu. W związku z tym szczególne znaczenie miały otrzymać prawa podstawowe obywateli. Określają one prawa każdej osoby, a w szczególności każdego obywatela, w stosunku do osób sprawujących władzę. Obejmują one między innymi ochronę godności ludzkiej, wolność poglądów, wolność prasy i wolność wyznania. Planowany trzymiesięczny okres konsultacji w Bonn przedłużył się do dziewięciu miesięcy, dopóki Rada Parlamentarna nie uchwaliła ostatecznie nowej Ustawy Zasadniczej.

„Dzisiaj jest 8 maja. Tak więc minęły już cztery lata od zakończenia wojny totalnej całkowitą porażką”, powiedział Heinrich von Brentano, członek Rady Parlamentarnej, a później minister spraw zagranicznych RFN, w przemówieniu wygłoszonym przed gremium: „A dziś, cztery lata później, jesteśmy tutaj w Bonn, aby przedyskutować i podjąć decyzję w sprawie stworzenia podstaw dla nowego, lepszego państwa.”  

Ustawa Zasadnicza staje się konstytucją dla całych Niemiec.

41 lat później, po upadku muru berlińskiego i zjednoczeniu Niemiec 3 października 1990 r., Ustawa Zasadnicza stała się konstytucją całych Niemiec.

www.bundestag.de

© www.deutschland.de